Zero
waste w kuchni.
Kuchnia to miejsce, w którym wyjatkowo duzo marnujemy. Wedlug badan FAO, na calym swiecie trafia do smietnika 1,3 miliarda ton zywnosci. Tyle, ile wystarczyloby, zeby nakarmic 3 miliardy ludzi. Nie chodzi tu tylko o domowe resztki, ale i o surowe warunki wprowadzania warzyw i owoców na rynek - odpowiednio zakrzywiony banan, warzywa i owoce w okreslonym rozmiarze i bez plamek. Wszystko, co nie miesci sie w tych scislych regulach zostaje od razu wyrzucane. Dotyczy to niemal kazdego produktu rolnego, który widzimy w sklepie.
Jest kilka sposobów, aby temu zapobiec.
Po pierwsze kupować bezpośrednio od rolnika, który nie musi się wtedy martwic, że marchewka jest bardziej krzywa niz wymagany przez hurtowników standard.
Po drugie sami mozemy zadbac o niemarnowanie resztek w kuchni i kreatywne ich wykorzystanie. Przy czym nalezy sobie uswiadomic, ze czesto wyrzucamy natke, glaby, liscie, obierki , które w rzeczywistosci zawieraja wiecej witamin niz same owoce czy warzywa.
Zatem korzysci sa podwójne - dla nas i dla srodowiska.
Nie wszyscy wiedzą na przykład o tym, że natkę marchewki można jeść.
Kuchnia to miejsce, w którym wyjatkowo duzo marnujemy. Wedlug badan FAO, na calym swiecie trafia do smietnika 1,3 miliarda ton zywnosci. Tyle, ile wystarczyloby, zeby nakarmic 3 miliardy ludzi. Nie chodzi tu tylko o domowe resztki, ale i o surowe warunki wprowadzania warzyw i owoców na rynek - odpowiednio zakrzywiony banan, warzywa i owoce w okreslonym rozmiarze i bez plamek. Wszystko, co nie miesci sie w tych scislych regulach zostaje od razu wyrzucane. Dotyczy to niemal kazdego produktu rolnego, który widzimy w sklepie.
Jest kilka sposobów, aby temu zapobiec.
Po pierwsze kupować bezpośrednio od rolnika, który nie musi się wtedy martwic, że marchewka jest bardziej krzywa niz wymagany przez hurtowników standard.
Po drugie sami mozemy zadbac o niemarnowanie resztek w kuchni i kreatywne ich wykorzystanie. Przy czym nalezy sobie uswiadomic, ze czesto wyrzucamy natke, glaby, liscie, obierki , które w rzeczywistosci zawieraja wiecej witamin niz same owoce czy warzywa.
Zatem korzysci sa podwójne - dla nas i dla srodowiska.
Nie wszyscy wiedzą na przykład o tym, że natkę marchewki można jeść.
Dotyczy
to nie tylko marchwi, ale także rzodkiewek, buraków lub kalarepy. Ich zielone liście zawieraąj o wiele więcej
witamin niż owoc. Na przykład liście buraka zawieraja nawet 200 razy więcej
witaminy A niż sama bulwa.
Smak
liści jest zwykle bardzo podobny do bulwy. Zieleń marchwi smakuje słodkawo, liście
buraków mają smak ziemisty, rzodkiewek - ostry i lekko korzenny, a liście kalarepy
mają smak kapusty.
Natke
można jeść surową lub ją gotować czy przyrządzać z niej smoothie. Liście
kalarepy można na przykład przyrządzić jak szpinak.
Wszystkie
cztery rodzaje liści nadają się świetnie do przetwarzania na pastę do chleba.
I
to właśnie tutaj pokazuję na przykładzie natki marchwi. Przepis można
modyfikować zgodnie ze swoim gustem, w zależności od tego, jakich liści używamy
i które najbardziej lubimy.
Kremowa
konsystencję pasty uzyskujemy dzięki nasionom słonecznika, jeśli wybierzemy
orzechy, powstanie pesto.
PASTA Z NATKI MARCHEWKI
PASTA Z NATKI MARCHEWKI
Składniki:
- natka z 4-5 marchewek
- 70 g nasion słonecznika
- 6 łyżeczki oliwy z oliwek
- 1/2 ząbka czosnku
- 1 łyżeczka miodu lub syropu z agawy
- skórka z 1/2 cytryny
- 1 łyżka soku z cytryny
- sól, pieprz
- woda
Natkę
umyć i posiekać z grubsza.
Dodać
nasiona słonecznika, oliwę z oliwek, czosnek, miód, szpinak (opcjonalnie), sok
i skórkę z cytryny i zblendować aż do
uzyskania kremu.
Jeśli
krem jest zbyt gęsty, dodać trochę wody.
Doprawić
solą i pieprzem, ewentualnie dodać
więcej przypraw zgodnie ze swoim smakiem.
Pasta
przechowuje się około 3-4 dni w lodówce
lub można jej nadmiar zamrozić. Jeśli z
czasem stanie się ciemnozielona lub brunatna, a dzieje się to dość szybko gdy
powietrze ma do niej dosętp, należy ją wtedy zamieszać ponownie.
PESTO Z NATKI MARCHEWKI
Składniki:
- 80 g natki marchewki
- 80 g parmezanu, pecorino lub sera górskiego
- 20 g orzechów piniowych, nerkowca lub orzechów włoskich
- 1 ząbek czosnku
- 150 g oliwy z oliwek
- 1/2 łyżeczki soli
Umyc natke i osuszyc, obrac czosnek. Pokroic parmezan na duze kawalki i posiekac je w blenderze. Nastepnie dodac pozostałe składniki: orzeszki piniowe, czosnek, sól, natke marchewki i oliwę z oliwek i blendowac do uzyskania kremowej masy.
Wlac pesto do sterylnych sloików, zalac wierzch calkowicie warstwa oliwy z oliwek i przechowywac w lodówce.
PLACKI Z Z NATKĄ MARCHEWKI
Składniki na 4 porcje:
- 800 g marchewek z natką
- 2 łyżeczki nasion kolendry
- 2 dymki
- 1/2 pęczka natki marchwi
- 100 g mąki, typ 550
- 2 jajka
- 1/2 łyżeczki soli
- olej słonecznikowy
Marchew, natke i cebule bardzo drobno posiekac. Dodac jajka, make, przyprawy i wszystko wymieszac. Smazyc na zloty kolor.
SMOOTHIE Z NATKĄ MARCHEWKI
Istnieje wiele mozliwosci kompozycji smacznego i zdrowego smoothie na bazie natki marchewki.
Oto niektóre z propozycji:
Ananas-jabłko-awokado
- natka 5-6 marchwi
- 1/4 ananasa
- 2 jabłka
- 1/4 awokado
- 3 plasterki imbiru
- 300 ml wody
Pomarańcza-mango-banan
- 25 g natki marchewki
- 1 pomarańcza
- 1/2 mango
- 1 banan
- 400 g wody mineralnej gazowanej
- 1 łyżka oleju lnianego
Mango-gruszka-imbir
- garść kolendry i natki marchewki
- 1/2 mango
- 1 gruszka
- 4 plastry imbiru
- 250 ml wody
Ogórek-winogrona
- natka marchewki
- ogórek
- winogrona
Cykoria-nektarynki-kiwi
- 100 g sałaty Lollo Bionda
- 1 cykoria
- garść natki marchewki
- 2 nektarynki
- 3 kiwi
- 1 mały kawałek imbiru
- 400 ml wody
Szpinak-pomarańcze-imbir
- natka 3-4 marchewek
- garść szpinaku
- 2 pomarańcze
- 1 mały kawałek imbiru
- 1 łyżeczka oleju kokosowego
- 100 ml wody
Zarówno kwiaty czyli rózyczki jak i lodyga i liscie brokulów są jadalne. Smak rózyczki przypomina kalafior, podczas gdy lodyga ma aromat zielonych szparagów.
Przez długi czas istniało równiez bledne przekonanie, ze brokuły w stanie surowym sa trujace. Wprost przeciwnie - brokuly sa nie tylko nieszkodliwe w konsumpcji, ale nawet zdrowe, ponieważ enzym w brokulach, który jest potrzebny do uwolnienia leku przeciwnowotworowego sulforafanu, jest bardzo wrazliwy na ciepło i rozpada się podczas gotowania. Jednak zaleca sie przed pierwszym spozyciem testowanie najpierw niewielkich ilosci pod katem ich strawnosci, poniewaz surowe brokuly mogą powodowac ból brzucha u wrazliwych ludzi.
Gotowane mozemy natomiast spozywac lacznie z obrana lodyga i listkami na wiele sposobów i w wielu potrawach.
KWAŚNE BROKUŁY
Najprostsze przepisy sa najlepsze, np. kwasne brokuly.
Wykorzystuje się nie tylko rózyczki, ale takze lodygi i liscie.
Podzielic rózyczki na kawalki, obrac lodyge i pokroic na takie mniejsze kawalki a liscie w drobne paski. Gotowac rózyczki i lodygi w goracej wodzie, osuszyc i marynowac z octem jablkowym, olejem z pestek dyni lub innym, sola, pieprzem i posiekana czerwona cebula. Dodac liscie.
PESTO
Pesto z brokulów przyrzadzamy jak kazde inne pesto, uzywamy nie tylko rózyczek, ale i obrane lodygi lub mlode listki.
W zaleznosci od preferencji brokuly moga byc surowe lub blanszowane i ostudzone w lodowatej wodzie ( co pozwala zachowac ich kolor)
Jak do kazdego pesto dodajemy prazone bez tluszczu orzeszki piniowe lub orzeszki nerkowca, pestki slonecznika lub migdaly.
Ser (parmezan, feta, ser górski) skraca troche ich okres waznosci lecz dodaje niewatpliwie smaku.
Oprócz klasycznej wersji pesto, istnieje wiele innych wariantów w zaleznosci od dodanych skladników.
KLASYCZNE PESTO Z BROKUŁÓW
- 250 g brokułów
- 30 g orzeszków piniowych
- 30 g startego parmezanu
- 1 ząbek czosnku
- 30 g oliwy z oliwek
- sól, pieprz
Brokuły umyc, pokroic i gotowac przez około 5 minut w osolonej wodzie, nastepnie splukac zimna woda i odcedzic.
Orzeszki uprazyc na zloty kolor bez tluszczu i posiekac czosnek.
Wszystko zblendowac do uzyskania kremowej masy.
Jesli nie zuzyjemy wszystkiego od razu, zalac wierzch dodatkowa warstwa oliwy i przechowywac w szczelnie zamknietym sloiczku w lodówce.
Umyc brokuly i pokroic wraz z lodyga, przy czym lodyge na mniejsze kawalki niz rózyczki, aby wszystko bylo ugotowane w tym samym czasie.
Zagotowac
osolona wode, dodac do wrzacej wody brokuly i pól przemytej organicznej cytryny.
Ugotowane
brokuly odcedzic i zmiksowac z olejem i czosnkiem.
Posiekac
pestki dyni i uprazyc na patelni bez
tluszczu. Nastepnie zamieszac z pesto i doprawic sola i pieprzem.
Okres
wazności pesto z brokulów wynosi co najmniej
tydzien (przechowywany w lodówce) a dodanie dodatkowej warstwy oleju na wierzch
gotowego pesto moze przedluzyc go do czterech tygodni. Pesto mozna takze zamrozic bez problemów.
PESTO
Z BROKUŁÓW Z PESTKAMI DYNI, MORELAMI,
CHILI I ROZMARYNEM
- 300 g surowych brokułów
- 40 g pestek dyni
- 40 g pestek słonecznika
- 1 ząbek czosnku
- 1 papryczka chili
- skórka z 1 cytryny
- 100 ml oliwy z oliwek
- 2-3 gałązki rozmarynu
- 3-4 suszone morele
- sól, pieprz
Umyc
brokuły i pokroic na male kawalki.
Namoczyc
morele w wodzie.
Zblendowac
pestki dyni, nasiona slonecznika, czosnek i chili w mikserze, dodac wszystkie pozostałe
składniki az do uzyskania pesto. Doprawic sokiem z cytryny, sola i pieprzem.
PESTO Z BROKUŁÓW Z JABŁKAMI
PESTO Z BROKUŁÓW Z JABŁKAMI
- 250 g brokułów
- 180 g jabłek
- 70 g orzechów włoskich
- 130 ml oleju słonecznikowego
- sok z połowy limonki
- 70 g tartego sera górskiego
- sól
Uprazyc orzechy wloskie bez tluszczu i ostudzic.
BAHARAT
Baharat to doskonala arabska przyprawa pochodzaca z Afryki Pólnocnej.
W jezyku arabskim baharat oznacza przyprawe i pochodzi od słowa "bahar" czyli pieprz.
Jest to unikalna mieszanka ostrych aromatycznych smaków z delikatna nutka slodyczy.
Baharat najczesciej stosowany jest do drobiu, jagnieciny i wolowiny, ryb, kurczaka, do miesa mielonego, kuskusu, bulgaru, ryzu oraz wielu zup (np. pomidorowej) i sosów. Czesto jest uzywany do gulaszu wolowego, któremu nadaje pikantny, lekko korzenny smak.
Jest doskonalym dodatkiem do pilaf, do potraw z soczewicy i do potraw z grilla (zarówno miesa jak i warzyw).
Dla milosników kawy jest niezbednym dodatkiem do kawy baharat, jest to aromatyczna mokka, która szczególnie smakuje o tej porze roku.
Baharat, podobnie jak curry nie ma okreslonego skladu, jest on uzalezniony od regionu, w którym jest stosowany, ale glównymi skladnikami sa najczesciej: kmin rzymski, kardamon, pieprz czarny, kolendra, gozdziki, papryka slodka, papryka chilli.
Mam szczescie, ze mieszkam w duzym portowym miescie, gdzie bez problemu mozna kupic wszystkie przyprawy swiata, jednak najczesciej robie wlasne mieszanki, stosujac naturalne przyprawy i proporcje, które najbardziej odpowiadaja moim preferencjom smakowym.
Mój wypróbowany przepis na baharat zawiera:
1 lyzke ziarnistego czarnego pieprzu
1 lyzke nasion kolendry
1 lyzke kminu rzymskiego
3-4 gozdziki
1 mala laske cynamonu
6 kapsulek kardamonu
1-2 lyzeczki proszku chili
2 lyzki slodkiej papryki
¼ galki muszkatolowej
Galke zetrzec na drobnej tarce, pozostale skladniki zmielic w mlynku lub mozdzierzu, wszystko wymieszac.
Przechowywac w sloiku, w chlodnym i ciemnym miejscu, max. 6 miesiecy.
GARAM MASALA
Jedna z najbardziej popularnych mieszanek indyjskich przypraw jest garam masala.
Garam masala jest zestawieniem kilku suchych przypraw, które w polaczeniu ze soba stanowia niezwykle aromatyczna i smakowita kompozycje.
Garam masala stosuje sie w Indiach, Pakistanie i w kilku innych krajach Azji Poludniowej. Nazwa „garam masala” oznacza doslownie w języku hindi „gorace przyprawy”.
Smak mieszanki jest ostry, choc daleko mu do pikanterii innych mocnych przypraw (np. chili). Przez wieki sklad garam masali ulegal zmianom, co zaowocowalo powstaniem róznych jej wariantów:
- garam masala - glównie do dan miesnych
- chat masala - do salatek, przekasek, kanapek, frytek i zapiekanek
- tandoori masala - glównie do marynat
Skladniki:
W mojej wersji mieszanka garam masala sklada sie z nastepujących elementów:
- 10 nasion zielonego kardamonu
- 5 nasion czarnego kardamonu
- 2-3 lyzki kminu rzymskiego
- 1 lyzka kolendry
- 1 lyzka czarnego pieprzu
- 8 gozdzików
- 4 laski cynamonu (ok. 5 cm dlugosci)
- 3 suszone liscie cynamonu
- ½ galki muszkatolowej
Tradycyjna mieszanka moze zawierac równiez pieprz cayenne, liscie laurowe, czosnek, chili, szafran, kurkume, imbir, koper wloski, gorczyce i anyz gwiazdkowy w zaleznosci od tego, do jakich potraw ja uzywamy.
W zasadzie nie ma jednolitego przepisu na przyprawe, w Indiach kazda rodzina ma swój wlasny przepis i dla osiagniecia najlepszego aromatu i swiezosci przyprawa jest przygotowywana do kazdego dania bezposrednio przed spozyciem.
Poza tym nalezy ja dodawac pod koniec gotowania, albo nawet bezposrednio przed podaniem.
Przygotowanie:
Niesamowity smak i aromat mieszanki uzyskujemy dzieki specyficznemu sposobowi ich polaczenia.
Najpierw mielimy w mozdzierzu zielony i czarny kardamon.
Nastepnie prazymy wszystkie przyprawy (poza galka muszkatolowa) na suchej podgrzanej pateni, najlepiej każdą z nich osobno.
Gdy przyprawy sciemnieja mielimy je w mozdzierzu i na koniec dodajemy starta galke muszkatolowa.
Wszystko starannie mieszamy i wsypujemy do szczelnie zakrecanego sloika. W ten sposób przyprawe mozna przechowywac kilka miesiecy, ale nalezy pamietac, ze im bardziej swieza, tym lepszy ma aromat.
Zastosowanie:
Garam masala stosujemy przede wszystkim w kuchni orientalnej, glównie indyjskiej do róznych rodzajów curry, kurczaka tandoori, baraniny masala, kurczaka masala, ajurwedyjskiej zupy z czerwonwj soczewicy, orientalnych nalesników.
Garam masala sprawdza się również w daniach bliższych naszej tradycji kulinarnej.
Stosuje sie ja najczesciej do potraw miesnych, zwlaszcza z drobiu, wieprzowiny i baraniny z dodatkiem warzyw i ryzu. Jest doskonalym dodatkiem do klopsików.
Nadaje się również do potraw z ryb, może równiez zostac uzyta do marynat miesnych, sałatek oraz sosów i dipów, dan ziemniaczanych oraz potraw opartych na pomidorach.
Mozna ja równiez dodac do herbaty.
CHAT MASALA
Dodajemy ja do salatek na bazie owoców np. z banana, mango,ogórka, z pomarańczy.
Swietna jest do gotowanych lub smazonych ziemniaków, do ciecierzycy, do bialego sera i jogurtu, jak równiez do przekasek miesnych, sosów, chutney, kanapek, frytek, zapiekanek, lassi i slodkich potraw.
Najlepiej zrobić ją samemu, ponieważ w skład gotowej mieszanki jest dodawany kwasek cytrynowy, który wg. mnie psuje caly smak potraw.
Skladniki:
- ¼ szklanki kminu rzymskiego
- 2 lyzki ziaren kolendry
- 1 lyzka czarnego pieprzu
- ½ lyzeczki asafetydy
- ¼ szklanki sproszkowanego mango
- 2 lyzki czarnej soli (Kala namak)
- 1 lyzeczka zwyklej soli
Tradycyjna mieszanka moze zawierac równiez: suszone nasiona granatu, imbir, papryke, chili lub miete.
Przygotowanie:
Na suchej patelni uprazyc nasiona kminu i kolendry.
Po 2 minutach zdjac patelnię z ognia.
W młynku lub blenderze polaczyc prażony kmin, kolendrę i czarny pieprz i zmielic wszystko na drobny proszek.
Dodac asafetydę, proszek mango, czarną i zwykla sól.
Dokladnie wszystko wymieszac.
Mieszanke wsypujemy do szczelnie zakrecanego sloika i przechowujemy ja przez około 1- 2 miesiace.
TANDOORI MASALA
Mieszanke stosuje sie do marynat - glównie do dan z kurczaka, ale równiez do sosów, dipów, potraw z ryb i warzyw.
Przygotowac ja najlepiej samemu, zgodnie z naszymi preferencjami smakowymi i z samodzielnie ususzonych warzyw i ziół.
Skladniki:
- 3-6 straków chili
- 3-4 ususzone zabki czosnku (lub 1,5 lyzeczki czosnku w proszku)
- 3-4 cm suszonego imbiru (lub 1,5 lyzeczki mielonego)
- 1 mala laska cynamonu
- 1 lyzka nasion kminu rzymskiego
- 2 lyzki nasion kolendry
- 1,5 lyzeczki ziaren czarnego pieprzu
- 1 lyzeczka gozdzików
- 1 lyzeczka nasion kozieradki
- 1 lyzeczka mielonych kwiatów muszkatolowca
- 1 lyzeczka ziaren kardamonu (po wyluskaniu)
- ½ lyzeczki startej galki muszkatolowej
- ½ lyzeczki mielonej kurkumy
- 1 lyzeczka mielonej czerwonej papryki (najlepiej kashmiri chilli)
Tradycyjna mieszanka moze zawierac równiez: liscie laurowe, czosnek, pieprz cayenne, szafran, gozdziki, czerwona farbe spozywcza.
Marynata do klasycznego kurczaka tandoori zawiera chili, kmin rzymski i nasiona kolendry, zmielone i polaczone z jogurtem, doprawine czosnkiem, cebula, imbirem, sola i sokiem z cytryny. Mozna dodac równiez szafran albo czerwona farbe spozywcza.
Przygotowanie:
Nasiona kminku, kolendry, kardamonu, kozieradki, czarnego pieprzu oraz polamanąa na mniejsze kawalki laske cynamonu i gozdziki prazymy kolejno na suchej patelni.
Kazda z przypraw prazymy przez około 40-60 sekund - do czasu az zacznie wydzielac intensywny aromat.
Uprazone przyprawy przekładamy do mozdzierza, dodajemy pozostale skladniki i mielimy na proszek.
Przechowujemy w szczelnie zamknietym pojemniku lub słoiczku.
Dla milosników kawy jest niezbednym dodatkiem do kawy baharat, jest to aromatyczna mokka, która szczególnie smakuje o tej porze roku.
Baharat, podobnie jak curry nie ma okreslonego skladu, jest on uzalezniony od regionu, w którym jest stosowany, ale glównymi skladnikami sa najczesciej: kmin rzymski, kardamon, pieprz czarny, kolendra, gozdziki, papryka slodka, papryka chilli.
Mam szczescie, ze mieszkam w duzym portowym miescie, gdzie bez problemu mozna kupic wszystkie przyprawy swiata, jednak najczesciej robie wlasne mieszanki, stosujac naturalne przyprawy i proporcje, które najbardziej odpowiadaja moim preferencjom smakowym.
Mój wypróbowany przepis na baharat zawiera:
1 lyzke ziarnistego czarnego pieprzu
1 lyzke nasion kolendry
1 lyzke kminu rzymskiego
3-4 gozdziki
1 mala laske cynamonu
6 kapsulek kardamonu
1-2 lyzeczki proszku chili
2 lyzki slodkiej papryki
¼ galki muszkatolowej
Galke zetrzec na drobnej tarce, pozostale skladniki zmielic w mlynku lub mozdzierzu, wszystko wymieszac.
Przechowywac w sloiku, w chlodnym i ciemnym miejscu, max. 6 miesiecy.
GARAM MASALA
Jedna z najbardziej popularnych mieszanek indyjskich przypraw jest garam masala.
Garam masala jest zestawieniem kilku suchych przypraw, które w polaczeniu ze soba stanowia niezwykle aromatyczna i smakowita kompozycje.
Garam masala stosuje sie w Indiach, Pakistanie i w kilku innych krajach Azji Poludniowej. Nazwa „garam masala” oznacza doslownie w języku hindi „gorace przyprawy”.
Smak mieszanki jest ostry, choc daleko mu do pikanterii innych mocnych przypraw (np. chili). Przez wieki sklad garam masali ulegal zmianom, co zaowocowalo powstaniem róznych jej wariantów:
- garam masala - glównie do dan miesnych
- chat masala - do salatek, przekasek, kanapek, frytek i zapiekanek
- tandoori masala - glównie do marynat
Skladniki:
W mojej wersji mieszanka garam masala sklada sie z nastepujących elementów:
- 10 nasion zielonego kardamonu
- 5 nasion czarnego kardamonu
- 2-3 lyzki kminu rzymskiego
- 1 lyzka kolendry
- 1 lyzka czarnego pieprzu
- 8 gozdzików
- 4 laski cynamonu (ok. 5 cm dlugosci)
- 3 suszone liscie cynamonu
- ½ galki muszkatolowej
Tradycyjna mieszanka moze zawierac równiez pieprz cayenne, liscie laurowe, czosnek, chili, szafran, kurkume, imbir, koper wloski, gorczyce i anyz gwiazdkowy w zaleznosci od tego, do jakich potraw ja uzywamy.
W zasadzie nie ma jednolitego przepisu na przyprawe, w Indiach kazda rodzina ma swój wlasny przepis i dla osiagniecia najlepszego aromatu i swiezosci przyprawa jest przygotowywana do kazdego dania bezposrednio przed spozyciem.
Poza tym nalezy ja dodawac pod koniec gotowania, albo nawet bezposrednio przed podaniem.
Przygotowanie:
Niesamowity smak i aromat mieszanki uzyskujemy dzieki specyficznemu sposobowi ich polaczenia.
Najpierw mielimy w mozdzierzu zielony i czarny kardamon.
Nastepnie prazymy wszystkie przyprawy (poza galka muszkatolowa) na suchej podgrzanej pateni, najlepiej każdą z nich osobno.
Gdy przyprawy sciemnieja mielimy je w mozdzierzu i na koniec dodajemy starta galke muszkatolowa.
Wszystko starannie mieszamy i wsypujemy do szczelnie zakrecanego sloika. W ten sposób przyprawe mozna przechowywac kilka miesiecy, ale nalezy pamietac, ze im bardziej swieza, tym lepszy ma aromat.
Zastosowanie:
Garam masala stosujemy przede wszystkim w kuchni orientalnej, glównie indyjskiej do róznych rodzajów curry, kurczaka tandoori, baraniny masala, kurczaka masala, ajurwedyjskiej zupy z czerwonwj soczewicy, orientalnych nalesników.
Garam masala sprawdza się również w daniach bliższych naszej tradycji kulinarnej.
Stosuje sie ja najczesciej do potraw miesnych, zwlaszcza z drobiu, wieprzowiny i baraniny z dodatkiem warzyw i ryzu. Jest doskonalym dodatkiem do klopsików.
Nadaje się również do potraw z ryb, może równiez zostac uzyta do marynat miesnych, sałatek oraz sosów i dipów, dan ziemniaczanych oraz potraw opartych na pomidorach.
Mozna ja równiez dodac do herbaty.
CHAT MASALA
Dodajemy ja do salatek na bazie owoców np. z banana, mango,ogórka, z pomarańczy.
Swietna jest do gotowanych lub smazonych ziemniaków, do ciecierzycy, do bialego sera i jogurtu, jak równiez do przekasek miesnych, sosów, chutney, kanapek, frytek, zapiekanek, lassi i slodkich potraw.
Najlepiej zrobić ją samemu, ponieważ w skład gotowej mieszanki jest dodawany kwasek cytrynowy, który wg. mnie psuje caly smak potraw.
Skladniki:
- ¼ szklanki kminu rzymskiego
- 2 lyzki ziaren kolendry
- 1 lyzka czarnego pieprzu
- ½ lyzeczki asafetydy
- ¼ szklanki sproszkowanego mango
- 2 lyzki czarnej soli (Kala namak)
- 1 lyzeczka zwyklej soli
Tradycyjna mieszanka moze zawierac równiez: suszone nasiona granatu, imbir, papryke, chili lub miete.
Przygotowanie:
Na suchej patelni uprazyc nasiona kminu i kolendry.
Po 2 minutach zdjac patelnię z ognia.
W młynku lub blenderze polaczyc prażony kmin, kolendrę i czarny pieprz i zmielic wszystko na drobny proszek.
Dodac asafetydę, proszek mango, czarną i zwykla sól.
Dokladnie wszystko wymieszac.
Mieszanke wsypujemy do szczelnie zakrecanego sloika i przechowujemy ja przez około 1- 2 miesiace.
TANDOORI MASALA
Mieszanke stosuje sie do marynat - glównie do dan z kurczaka, ale równiez do sosów, dipów, potraw z ryb i warzyw.
Przygotowac ja najlepiej samemu, zgodnie z naszymi preferencjami smakowymi i z samodzielnie ususzonych warzyw i ziół.
Skladniki:
- 3-6 straków chili
- 3-4 ususzone zabki czosnku (lub 1,5 lyzeczki czosnku w proszku)
- 3-4 cm suszonego imbiru (lub 1,5 lyzeczki mielonego)
- 1 mala laska cynamonu
- 1 lyzka nasion kminu rzymskiego
- 2 lyzki nasion kolendry
- 1,5 lyzeczki ziaren czarnego pieprzu
- 1 lyzeczka gozdzików
- 1 lyzeczka nasion kozieradki
- 1 lyzeczka mielonych kwiatów muszkatolowca
- 1 lyzeczka ziaren kardamonu (po wyluskaniu)
- ½ lyzeczki startej galki muszkatolowej
- ½ lyzeczki mielonej kurkumy
- 1 lyzeczka mielonej czerwonej papryki (najlepiej kashmiri chilli)
Tradycyjna mieszanka moze zawierac równiez: liscie laurowe, czosnek, pieprz cayenne, szafran, gozdziki, czerwona farbe spozywcza.
Marynata do klasycznego kurczaka tandoori zawiera chili, kmin rzymski i nasiona kolendry, zmielone i polaczone z jogurtem, doprawine czosnkiem, cebula, imbirem, sola i sokiem z cytryny. Mozna dodac równiez szafran albo czerwona farbe spozywcza.
Przygotowanie:
Nasiona kminku, kolendry, kardamonu, kozieradki, czarnego pieprzu oraz polamanąa na mniejsze kawalki laske cynamonu i gozdziki prazymy kolejno na suchej patelni.
Kazda z przypraw prazymy przez około 40-60 sekund - do czasu az zacznie wydzielac intensywny aromat.
Uprazone przyprawy przekładamy do mozdzierza, dodajemy pozostale skladniki i mielimy na proszek.
Przechowujemy w szczelnie zamknietym pojemniku lub słoiczku.
Sól
aromatyzowana jest jedna z najlepszych przypraw
w kuchni.
Nie wyobrazam
sobie meksykanskiego dania bez
soli z chili, ryby smazonej lub z grilla bez soli z limonka, cytryna lub
cytryna z rozmarynem. Salatki smakuja zupelnie inaczej z sola ziolowa, sól z
octem balsamicznym albo czerwonym winem ma wszechstronne zastosowanie w kuchni,
a sól czosnkowa po prostu uzaleznia.
Domowa
sól aromatyzowana ma te zalete, ze sami tworzymy ulubione smaki, wiemy, co zawiera taka mieszanka, mamy
zawsze zapas swiezej aromatycznej soli,
a w razie potrzeby - spontaniczny prezent w ozdobnie udekorowanej butelce.
Proces powstawania aromatyzowanej soli jest w zasadzie zawsze taki sam. Najlepiej stosowac wilgotna sól morska, w miare gruboziarnista. Jest to sól nie poddawana procesowi rafinacji, zawierajaca wiele mikroelementów i bez zadnych dodatków chemicznych.
Mieszamy ja np. ze swiezo starta skórka cytryny, limonki lub pomaranczy (mozliwie bez bialych czesci), ze swiezymi lub suszonymi ziolami lub innymi smakowymi komponentami.
Jesli stosujemy suszone skórki, platki lub ziola, sól nie bedzie jednak tak aromatyczna, jak po uzyciu swiezych.
Mieszanki suszymy na sloncu, albo w piekarniku. Istotne w tym przypadku jest, aby drzwiczki byly uchylone i nie mozna tego robic w zbyt wysokich temperaturach, ani zybt dlugo.
Sól musi byc calkowicie sucha, gdyz wolgotnosc skladników szybko spowoduje psucie.
Gotowe mieszanki przechowujemy w szczelnie zamknietych naczyniach, mozliwie w ciemnym miejscu. Tak przechowane zachowuja dlugo swój aromat, mimo to sól, której uzywamy rzadziej najlepiej przyrzadzac w mniejszych ilosciach.
Stosujac aromatyzowana sól nalezy pamietac, aby dodawac ja jak najpózniej do potraw. Zbyt dlugie gotowanie zmniejsza ich aromat.
Proces powstawania aromatyzowanej soli jest w zasadzie zawsze taki sam. Najlepiej stosowac wilgotna sól morska, w miare gruboziarnista. Jest to sól nie poddawana procesowi rafinacji, zawierajaca wiele mikroelementów i bez zadnych dodatków chemicznych.
Mieszamy ja np. ze swiezo starta skórka cytryny, limonki lub pomaranczy (mozliwie bez bialych czesci), ze swiezymi lub suszonymi ziolami lub innymi smakowymi komponentami.
Jesli stosujemy suszone skórki, platki lub ziola, sól nie bedzie jednak tak aromatyczna, jak po uzyciu swiezych.
Mieszanki suszymy na sloncu, albo w piekarniku. Istotne w tym przypadku jest, aby drzwiczki byly uchylone i nie mozna tego robic w zbyt wysokich temperaturach, ani zybt dlugo.
Sól musi byc calkowicie sucha, gdyz wolgotnosc skladników szybko spowoduje psucie.
Gotowe mieszanki przechowujemy w szczelnie zamknietych naczyniach, mozliwie w ciemnym miejscu. Tak przechowane zachowuja dlugo swój aromat, mimo to sól, której uzywamy rzadziej najlepiej przyrzadzac w mniejszych ilosciach.
Stosujac aromatyzowana sól nalezy pamietac, aby dodawac ja jak najpózniej do potraw. Zbyt dlugie gotowanie zmniejsza ich aromat.
Sól
z bazylią i sól ziołowa
Proporcje:
- 500 g soli
- 120 g swiezej bazylii
- 4 zabki czosnku
Bazylie
i czosnek drobno posiekac. zetrzec w mozdzierzu troche soli z czosnkiem, dodac
bazylie z odrobina soli i wszystko utrzec na jednolita mase. Zmieszac z reszta
soli i suszyc w termoobiegu na blasze w temp. 30-35° C ok. 20 min. otwierajac
drzwi piecyka co jakis czas, aby uszla wilgoc.
Zamiast
mozdzieza mozna zastosowac mikser.
Podobnie
postepujemy z mieszanka innych ziól.
Pasuje
do ryb, sosów, warzyw - glównie pomidorów i salatek.
Sól czosnkowa
Proporcje:
- 500 g soli
- 2 glówki czosnku
Czosnek
podzielic na zabki, mozna nie obierac.
4-5
zabków zasypujemy sola i tak na zmiane ukladamy warstwy w sloiku. Ostatnia
warstwa jest sól.
Po
ok. 8 dniach sól jest gotowa. Mozna czosnek wtedy odcedzic, ale moze tez
zostac.
Pasuje
do ryb, drobiu, miesa, marynat i sosów.
Sól z chili
Proporcje
i ostrosc chili zaleza od naszych preferencji.
Mozna
stosowac platki chili lub suszone straki, zmielone w mozdziezu mlynku lub
mikserze.
Do
polaczenia soli i chili potrzebna jest pewna ilosc wilgoci, nalezy
wiec
dodac lyzke wody do mieszanki i dobrze
wymieszac.
Następnie
suszyc w piekarniku w temperaturze 50° C.
Sól
z chili doskonale komponuje się ze smazonymi i grillowanymi rybami i miesem,
pieczeniami, zupa, daniami meksykanskimi i smazonymi ziemniakami.
Proporcje:
- 200 g soli
- 50 ml wina
Sól
saczymy delikatnie winem, uwazajac aby
w nim nie plywala.
Suszymy
2-3 godziny w cieniu i powtarzamy procedure 2-3 razy do momentu az krysztalki soli
wchlona calkowicie wino.
Jesli
suszymy w piekarniku, musimy uwazac, aby nie robic tego zbyt dlugo, gdyz wtedy
sól traci szybko swój aromat.
Suszymy
w termoobiegu w temp. 50-60° C maksymalnie 2-3 godziny.
Pasuje
do ciemnego miesa, dziczyzny i warzyw.
Sól z octem balsamicznym
Proporcje:
- 3 lyzki soli
- 50 ml octu balsamicznego
Ocet
gotujemy tak dlugo, az zostana ok. 3 lyzki. Sól nawilzamy delikatnie octem i
suszymy w termoobiegu w temp. ok. 130° C ok. 30 minut.
Od
czasu do czasu mieszamy widelcem.
Pasuje
do pomidorów, mozzarelli, bruschetty,
makaronów, serów, sałatek, marynat, grillowanych mięs, pieczonych warzyw, zup,
potraw z jajek lub po prostu do chleba z
maslem.
Sól cytrynowa, pomarańczowa lub z limonki
Proporcje:
- 1 kg soli
- 10 pomaranczy lub cytryn
- 18 limonek
Skórki
(bez chemicznych dodatków) scieramy na drobnej tarce lub uzywamy specjalnej
skrobaczki, nastepnie mieszamy z sola i suszymy na blasze do pieczenia,
najlepiej na sloncu. ok. 2 godzin. Alternatywa
jest piekarnik. Suszymy przy uchylonych drzwiczkach, w termoobiegu w temp.
50-70° C.
Po
wysuszeniu zmielic mieszanke palcami, wsypac do szczelnego sloika.
Sól
cytrynowa jest jedyna, która najszybciej traci aromat, dlatego przyrzadzam ja w
malych buteleczkach, ale czesciej, gdyz zuzywam jej duzo do ryb i owoców morza.
Sól
nadaje sie do drobiu, ryb, salatek.
Sól rozmarynowo-cytrynowa
Proporcje:
- 200 g soli
- 2 lyzki posiekanych igiel rozmarynu
- 1 lyzka swiezo startej skórki z cytryny
Postepujemy
jak przy produkcji soli cytrynowej.
Sól
doskonale kombinuje sie z rybami, drobiem i pieczonymi ziemniakami.
Proporcje:
- 500 g soli
- 4 lyzki suszonych grzybów
Sól
z grzybami zmielic w mlynku lub mikserze.
Doskonale
pasuje do miesa, risotto, zup.
Sól lawendowa
Proporcje - 1:3
- 3 filizanki soli
- 1 filizanka kwiatów lawendy
Sól
o lagodnym aromacie otrzymamy mieszajac ja z lawenda i przechowujac w chlodnym
i ciemnym miejscu. Po tygodniu przecedzamy przez sito i przesypujemy ponownie
do szczelnego naczynia.
Sól
intensywnie aromatyzowana otrzymujemy w podobny sposób, z tym ze po wymieszaniu
z lawenda miksujemy ja i suszymy w piekarniku w niskiej temperaturze.
Pasuje
do miesa z grilla, owoców morza, ryb, salat, warzyw i sosów.
Sól z płatkami róży
Proporcje:
- 100 g soli
- 5 g platków rózy
Wysuszone
platki zmiksowac, dodac sól az powstanie jednolita rózowa masa. W sloiku
przechowuje sie do roku.
Jesli
stosujemy swieze platki nalezy suszyc mieszanke ok. 5 dni, mieszajac od czasu
do czasu.
Pasuje
do marokanskiej kuchni, nabialu, salat, ryb, dziczyzny i warzyw
Jejciu, jakie fajne propozycje! Co prawda ja mam tyle swojej pięknej marchwi, że nie muszę wykorzystywać natki (moja natka trafia z powrotem do Matki - Ziemi przez kompost), ale gdy ktoś już upoluje bio-marchewkę "od chłopa" (w moim przypadku: "od baby", he he) to powinien ją wykorzystać!
OdpowiedzUsuńWlasciwie to jeszcze dlugo potrwa, zanim skoncze te strone, bo uzywam w kuchni wiele rzeczy, które inni uwazaja za odpady i wyrzucaja, nie wiedzac, ze sa nie tylko zdrowe, ale i smaczne. Problem jest ze zdjeciami, chce konsekwentnie wzbogacac moje przepisy zdjeciami, tym bardziej, ze mam sporo czytelników spoza Polski, którzy zdani sa na tlumaczenie, wiec zdjecia bardzo im pomagaja. Staram sie zawsze robic zdjecia, wiec co jakis czas mam gotowy zestaw do nstepnego warzywka albo owoców :)
Usuń