Do gotowania prawie wylacznie uzywa sie oliwy z oliwek, w glebi ladu równiez czasami smalcu.
Typowe dla hiszpanskiej kuchni jest oszczedne wykorzystanie przypraw i ziól, z wyjatkiem czosnku uzywanego w wielu potrawach.
Tradycyjne hiszpanskie sniadanie (desayuno) zazwyczaj sklada sie z kawy (café solo) kawy z mlekiem (café con leche) lub espresso z mlekiem (cortado) i slodkosci:
bollos typu croissant,
magdalenas - babeczki typu muffin,
churros i porras - sa to chrupiace wypieki z ciasta parzonego, smazone na glebokim oleju, posypane cukrem pudrem i podawane zazwyczaj z goraca czekolada, która w Hiszpanii jest bardziej gesta niz my ja pijemy i gorzka. Obydwa rodzaje wypieków róznia sie zasadniczo tylko tym, ze porras sa dwa razy grubsze.
Bardziej wytrawna forma sniadania jest pan con tomate - w wydaniu klasycznym lub z dodatkami - wedlina, anchois, serami.
Sniadanie czesto zjada sie w kawiarni, najczesciej sklada sie ono z kanapki (bocadillo) lub popularnego ziemniaczanego omleta (tortilla de patatas), kawy i swiezo wycisnietego soku z pomaranczy.
Obiad (comida) w Hiszpanii serwowany jest między 14.00 a 16.00
Typowy obiad zazwyczaj składa się z 3 dań:
primer plato - posilek zaczyna się od salatki (ensaladas), zupy (najczesciej gazpacho) lub mniejszych tapas. Czasami sa to równiez dania z ryzu, fasoli lub owoców morza.
segundo plato - danie glówne (ryba lub mieso, przewaznie bez lub z mala iloscia dodatków), paella, owoce morza lub warzywa.
postre - deser czyli specjaly typu crema catalana, ciasto, lody lub owoce.
 |
Kolacja (cena) jest podawana najczesciej od 21:00 lub nawet pózniej i jest podobna do obiadu, zazwyczaj sklada sie z od dwóch do trzech dan i deseru.
Zdarzaja sie tez kolacje skladajace sie jedynie z salaty, pieczywa, sera i tapas, najczesciej jednak sa serwowane wieksze kawalki miesa, pieczenie i ryby z grilla lub tradycyjna paella z owocami morza lub z miesem, albo z jednym i drugim (paella mixta) - wszystko podawane na talerzu posrodku stolu, aby kazdy mógl wybrac swoje ulubione specjaly.
Tapas sa rodzajem przekaski lub aperitifu, które zazwyczaj podawane sa z zimnymi napojami lub przed posilkami.
Po pracy lub w weekendy wielu Hiszpanów przechodzi od baru do baru, by spotkac sie z przyjaciólmi i wypróbowac rózne tapas.
Takie wieczory zwane el tapeo maja bardzo dluga tradycje.
To tani sposób na spozywanie kilku przekasek bez zamawiania obiadu czy kolacji. El tapeo może trwac całą noc i jest prawdopodobnie jedna z najpopularniejszych rozrywek Hiszpanów.
Istnieje kilka "klasyków" wsród tapas, które warto spróbowac.
Z najbardziej znanych tapas z ryb i owoców morza sa: calamares (smażone pierscienie kalmarów), gambas pil-pil (krewetki w oleju czosnkowym) i boquerones (smazone anchois). Inne popularne tapas to chorizo (typowa hiszpanska kielbasa), paella, callos (flaczki z groszkiem), jamón serrano, albóndigas (klopsiki) i absolutny bestseller - tortilla española (omlet ziemniaczany).
Kuchnia majorkanska ma typowo sródziemnomorski charakter. Wykorzystuje warzywa (papryka, pomidory, cukinia, bakłazan i czosnek) a także mieso i ryby jako podstawowe skladniki.
Dania sa w duzej mierze przygotowywane z oliwa z oliwek.
 |
| soppa mallorquin |
W jezyku hiszpanskim wyróznia sie okreslenia caldo (rosól), sopa (zupa) i potaje (gesta zupa).
Najpopularniejsze zupy na Majorce to:
sopa mallorquin - gesta zupa z kapusta i miesem
sopa de pescado - zupa rybna
sopa de verdura - zupa jarzynowa
caldo lub sopa de caldo - rosól miesny, warzywny lub rybny
caldereta - gesta zupa z owocami morza (caldereta de mariscos) lub z homarem (caldereta de langostas). Podstawa jej jest sofrito, hiszpanski sos z duszonych pomidorów, cebuli i papryki. Dodaje sie go do rosolu rybnego, w którym wczesniej przygotowywano kawalki raków lub owoce morza.
Potrawy z ryżem
 |
| arròs brut |
Podobnie jak w pobliskiej Katalonii i Walencji niektóre dania z ryzu sa bardzo popularne na Majorce:
arroz a la marinera - ryz z ryba i owocami morza
arròs brut (brudny ryz) - jest to lekko plynne i smaczne danie ryzowe, które zawiera watrobe królika i mlodych gołebi, zeberka wieprzowe, butifarrón (rodzaj kielbasy botifarra), kielbase sobrasada, grzyby, groch, okrągla fasole, karczochy, pomidory i szczypte cynamonu. Jako pikantny dodatek używany jest fonoll mari (koper morski / soliród).
Wiele restauracji nie dodaje barwnika do ryżu, lecz szafranu i uzywa miesa z dziczyzny lub przepiórek.
 |
| tumbet |
tumbet - zapiekanka warzywna, idealny letni posilek.
Mozna go jesc jako danie glówne, jako przystawke lub przekaske.
Jest jedna z klasycznych majorkanskich potraw i smakuje równiez na zimno.
Tumbet sklada sie z pieczonych lub ze smazonych w duzej ilości oliwy z oliwek plastrów ziemniaków, baklazana, cukinii, papryki, pomidorów i czosnku. Przyrzadza sie go w glinianej misce, tak zwanej greixonera. Na spodzie plastry ziemniaków, potem cukinia i baklazany, a nastepnie papryka, wszystko zwienczone sosem z pomidorów i czosnku. Jest równiez doskonalym posilkiem dla wegetarian.
 |
| frito mallorquin |
 |
| lomo con col |
Dania miesne (carnes) na Majorce sa przyrzadzane przede wszystkim z wieprzowiny i jagnieciny. Wolowine mozna spotkac tylko w restauracjach serwujacych dania kuchni baskijskiej i galicyjskiej.
Popularne dania miesne:
costillas de cordero - kotlety z jagnieciny
lechona - prosiak z rozna
frito mallorquín - dla wielu to danie może być zbyt "obce" i byc moze trzeba bedzie spróbowac go kilka razy, aby sie do niego przyzwyczaic. Frito mallorquín ma specyficzny i zdecydowany smak. Oprócz swiezych podrobów z jagnieciny i wieprzowiny zawiera również świeży koper wloski, który nadaje mu charakterystycznego smaku, szczypiorek, paprykę, kalafior, ziemniaki, czosnek i liść laurowy. Jest to jedna z najstarszych i najbardziej historycznych receptur Majorki.
lomo con col - poledwica z kapusta. To jedna z ulubionych potraw mieszkanców wyspy. Charakteryzuje sie prostotą - zarówno pod wzgledem smaku, jak i prezentacji i przygotowania: jest to rodzaj golabków z kapusty z nadzieniem z poledwicy. Oprócz kapusty zawiera polędwiczki wieprzowe, bekon, grzyby, rodzynki i orzeszki piniowe (dwa klasyczne skladniki w recepturach majorkańskich), pomidory, kielbase sobrasada i butifarron oraz biale wino. Podaje sie tradycyjnie w naczyniu kamionkowym.
Dokladne objasnienia ponizej (Polędwica z kapustą) a przepis TUTAJ
Z dan rybnych (pescado) najpopularniejsza jest ryba w stylu majorkańskim - ten przepis jest jednym z najbardziej tradycyjnych i znanych dan na Majorce.
Okon, dorsz lub morszczuk jest pieczony w piekarniku z burakiem lisciowym (mangold) cebula, ziemniakami, pomidorami, papryka, lisciem laurowym, pietruszka, koprem wloskim, rodzynkami, orzeszkami piniowymi i odrobina bialego wina i soku z cytryny.
Inne popularne potrawy Majorki:
 |
| empanadas mallorquinas |
empanadas mallorquinas - to rodzaj pierozków z ciasta drozdzowego z pikantnym lub słodkim nadzieniem. Poczatkowo były specjalnościa na Wielkanoc. W oryginalnych pierozkach majorkanskich nie stosuje sie drozdzy do ciasta. Empanadas sa czesto spotykane na Majorce jako pierozki wykonane z kregów lub kwadratów złozonych razem i scisnietych na krawędzi palcami lub widelcem. Przy wyborze nadzienia wyobraźnia nie zna granic - , od warzyw lub grzybów po różne nadzienia mięsne i kiełbasy do owoców morza.
 |
| trampó |
Jest prosta w przyrzadzaniu, zdrowa, z wieloma skladnikami odzywczymi.
Jest idealna na piknik, a takze jako przystawka do wszystkich potraw. Do przygotowania potrzebne sa jedynie biale papryczki majorkańskie, dojrzale pomidory, cebula z Majorki i wysokiej jakosci oliwa z oliwek z pierwszego tloczenia. Niektórzy przygotowuja ja jako danie glówne dodajac troche tunczyka i oliwki, ale nie ma to nic wspólnego z tradycyjnym przepisem.
 |
| coca de trampó |
coca de trampó - cienka jak pizza i równie smaczna jak jej wloski odpowiednik, ale bez sera,
Coca de trampó to pyszna przekaska. Okreslenie to jest wlasciwie niesprawiedliwe, poniewaz jest ona wystarczajaco syta, aby uchodzic za danie glówne. Wynika to przede wszystkim z faktu, ze ciasto posiada duza ilosc smalcu. Klasycznym nadzieniem obecnie sa skladniki salatki trampó - pomidory, cebula i papryka, lecz kiedys do nadzienia uzywano równiez grzybów i ziól lub anchois.
 |
| gato de almendra |
Gato de almendra to ciasto bez maki i proszku do pieczenia, jego podstawa sa mielone migdaly.
Na Majorce rosnie 7 milionów drzew migdalowych - ich owoce sa zatem wszechobecne na wyspie i w wielu przepisach.
 |
| ensaimada de Mallorca |
ensaimadas trzeba koniecznie spróbowac, jeśli sie spedza wakacje na Majorce. Tylko tutaj moga one byc sprzedawane pod ta nazwa i tylko tutaj są przygotowywane tak, jak w pierwotnym przepisie: ciasto z pszennej maki z mlekiem, jajkami, duza iloscia cukru i niewielka iloscia smalcu.
Slodka przekaska w ksztalcie slimaka jest posypana cukrem pudrem lub nadziana dzemem. Czasami jest równiez wypelniona kremem waniliowym lub czekolada.
Dokladne objasnienie ponizej, a przepis TUTAJ
Slodka przekaska w ksztalcie slimaka jest posypana cukrem pudrem lub nadziana dzemem. Czasami jest równiez wypelniona kremem waniliowym lub czekolada.
Dokladne objasnienie ponizej, a przepis TUTAJ
Pa amb oli znaczy chleb z oliwa i byl pierwotnie zwyklym posilkiem do wykorzystania suchego chleba. Dzis stal sie popularnym przysmakiem. Jego glówne skladniki to: majorkański chleb bez soli pan moreno, czysty olej z oliwek o intensywnym smaku i pomidory ramallet, bardzo soczyste i z twarda skórka.
Nieco grubsze kromki chleba (przypieczone i jeszcze troche cieple) skropic oliwa z oliwek i posolic. Pokroic pomidora i wetrzeć olej w kromke chleba przecieta połowa pomidora, wciskając jednoczesnie jego sok i miazsz.
Mozna tez chleb wzbogacic dodatkowo serem i / lub surowa szynka (jamon serrano) oliwkami, lub koprem morskim fonoll mari.
PRZEPISY
Ensaïmada de Mallorca
- 700 g maki pszennej typ 550
- 240 g cukru
- 30 g zakwasu
- 2 jajka
- 1 kostka swiezych drozdzy
- 300 ml cieplej wody
- 250 g smalcu
- konfitury z dyni (opcjonalnie)
- cukier puder
Do mojego pierwszego wypieku tego rodzaju wykorzystalam oryginalny przepis z majorkanskiej cukierni, istniejacej juz od 150 lat, dlatego wbrew moim preferencjom uzylam zgodnie z tradycja smalcu zamiast masla.
Wykorzystujac mój pobyt na Majorce, zdobylam równiez u cukiernika juz gotowy zakwas, mozna tez oczywiscie zrobic swój wlasny, nie jest to trudne ani pracochlonne, trwa tylko dluzej, gdy robimy go po raz pierwszy.
Do wypieku konieczna jest równiez maka pszenna typu 550, poniewaz ciasto wyrabia sie bardzo dlugo - min. 30 minut, gdyz musi byc bardzo elastyczne.
Wykorzystujac mój pobyt na Majorce, zdobylam równiez u cukiernika juz gotowy zakwas, mozna tez oczywiscie zrobic swój wlasny, nie jest to trudne ani pracochlonne, trwa tylko dluzej, gdy robimy go po raz pierwszy.
Do wypieku konieczna jest równiez maka pszenna typu 550, poniewaz ciasto wyrabia sie bardzo dlugo - min. 30 minut, gdyz musi byc bardzo elastyczne.
Dokladny przepis TUTAJ
Gazpacho
- 6 pomidorów (ok. 500 g)
- 2-3 ogórki (ok. 300 g)
- 1 czerwona papryka (ok. 300 g)
- 1/2 zielonej papryki (ok. 150 g)
- 1-2 zabki czosnku
- 2-4 łyzki bulki tartej lub namoczona woda czerstwa buleczka
- 2 lyzki octu sherry
- 4 łyzki oliwy z oliwek
- 1/4 - ½ l lodowatej wody (lub kostek lodu)
- 1 mala cebula
- sól i świezo zmielony czarny pieprz
Istnieja potrawy, które sa tak doskonale, ze nie mozna ich juz "ulepszyc". Jedna z nich jest bez watpienia gazpacho andaluz, mocno schlodzona, odswiezajaca zupa z pomidorów, ogórków, papryki, cebuli, czosnku, chleba, oliwy z oliwek i octu sherry. Jest po prostu idealna na upal. Nektórzy nazywaja ja nie bez powodu plynną salata, gdyz polaczenie swiezych, surowych warzyw z najlepsza oliwa z oliwek i doskonalym octem sherry samo podsuwa takie skojarzenia.
Przyrzadzenie gazpacho jest proste , trwa szybko i trudno zrobic jakis blad, niemniej jednak nalezy pamietac o kilku rzeczach.
Najwiekszym bledem jest zbyt duza ilosc jakiegos skladnika, szczególnie czosnku.
Jesli uzyjemy zbyt duzo ogórków, wtedy gazpacho moze byc gorzkie - mozna tego uniknac obierajac je przed zmiksowaniem.
Powinno byc równiez dobrze schlodzone - ale nigdy lodowate. Najlepiej miksowac skladniki z kostkami lodu, ale wtedy trzeba dodac mniej wody.
Dokladny przepis TUTAJ
Wątróbka z koniakiem
- 800 g watróbki
- 400 g cebuli
- 100 ml hiszpanskiego koniaku
- oliwa z oliwek
- sól, pieprz
Bardzo prosty i tradycyjny sposób przygotowania watróbki, jedyna cecha charakterystyczna jest uzycie koniaku. Mozna w nim dusic podsmazona watróbke, albo ja krótko flambirowac.
Poniewaz watroba przyswaja nie tylko duza ilosc witaminy A, ale równiez wszystkie trucizny, wskazane jest uzycie watróbki cielecej.
Dokladny przepis TUTAJ
Polędwica z kapustą
- liscie kapusty (wloskiej)
- 6 plastrów poledwicy o grubosci max. 1 cm
- 3 pomidory (ramallet)
- kawalek wieprzowej metki (w oryginale - sobrasada)
- 2 kiszki lódzkie czarne (w oryginale - botifarra)
- 1 dymka
- garsc rodzynek
- orzeszki piniowe
- maka
- sól, pieprz
Potrawa zainspirowana kuchnia hiszpanska, cos w rodzaju golabków, ale z naszymi golabkami ma niewiele wspólnego. Farsz stanowia cienki plat poledwicy i dwie typowo hiszpanskie kielbasy, które sa wprawdzie równiez dostepne w Polsce, ale stosunkowo drogie. Mozna jednak uzyc metki wieprzowej i czarnej kiszki lódzkiej, nie tracac przy tym zbytnio walorów smakowych potrawy. Dodanie rodzynek i orzeszków piniowych to juz kwestia smaku.
Produkty, które nadaja tej potrawie wyjatkowego smaku, to przede wszystkim wieprzowina z czarnych swin iberyjskich. Ich mieso jest wyjatkowo soczyste, delikatne i smaczne, gdyz swinie te zyja na wolnosci i odzywiaja sie glównie owocami drzew. Dlugie wedrówki sprawiaja, ze ich tluszcz filtruje sie do miesa.
Z tych samych swin produkowane sa kielbasy wchodzace wsklad tej potrawy - botifarra i sobrasara.
Botifarra to kielbasa wieprzowa, rodzaj kaszanki, ale wystepujacej w róznych odmianach w zaleznosci od regionu jako jasna i czarna kielbasa. Niektóre maja podobna konsystencje jak polska kaszanka, z tym, ze w ich sklad wchodzi ryz a nie kasza, inne zawieraja cebule, trufle lub jajka; czarna odmiana zawiera oczywiscie krew wieprzowa, a typowa majorkanska czarna botifarra zawiera orzeszki piniowe i nasiona kopru wloskiego.
Botifarra nadaje sie do smazenia lub gotowania i oprócz soli, pieprzu i czosnku nie posiada zadnych innych przypraw.
Nieparzona zawiera duzy procent chudego wysokogatunkowego miesa i niewiele tluszczu.
Parzone kielbasy, zarówno biale jak i czarne zawieraja jako przyprawy czasami równiez pietruszke.
Sobrasada to typowo majorkanska kielbasa, surowa, suszona i doskonale nadajaca sie do smarowania.
Jest to kielbasa, której poczatki siegaja XV wieku, jej nazwa jest chroniona, w zwiazku z tym moze zawierac jedynie naturalne skladniki:
chude mieso wieprzowe do 60%
boczek
slodka papryke
sól
przyprawy: pieprz, ostra papryka, rozmaryn, tymianek i oregano
Poniewaz jest to kielbasa fermentujaca, po wysuszeniu przybiera rózne formy, ma kremowa konsystencje, doskonale nadaje sie do smarowania i dzieki duzej ilosci papryki ma specyficzny czerwony kolor.
Pomidory pochodza równiez z Majorki, jest to tam najpopularniejsza odmiana - ramallet.
Sa to niezwykle aromatyczne pomidory, jak wszystkie uprawiane naturalnie maja rózne ksztalty, ale to je wlasnie odróznia od tych wszystkich chemicznie uprawianych "fantomów". Ich gatunek znany jest juz od ponad 100 lat, dojrzale owoce sa zrywane z galeziami i wieszane na strychu. W ten sposób zachowuja swiezosc przez caly rok.
Z najlepszych okazów zbierane sa po wysuszeniu nasiona i w sadzone w nastepnym roku.
Dokladny przepis TUTAJ
Dokladny przepis TUTAJ
Polędwiczki z figami
Z ogromnej ilosci tapas wybralam bardzo proste, których przygotowanie trwa jednak stosunkowo dlugo, ale tylko dlatego, ze mieso jest marynowane cala noc. Wszystkie skladniki pochodza z Majorki i to jest gwarancja niepowtarzalnego smaku.
Poledwica z miejscowej wieprzowiny. gdzie zwierzeta zyja w naturalnych warunkach i odzywija sie naturalnymi produktami, glównie zoledziami, oliwa z miejscowych oliwek i czosnek , który rosnie w kazdym ogrodzie. Dzieki takiej naturalnej marynacie, mieso po kilku godzinach nabiera niepowtarzalnego smaku.
Kuchnia hiszpanska znana jest z tego, ze nie uzywa sie duzo przypraw, ale nie jest to konieczne, gdyz same produkty sa wystraczajaco aromatyczne i posiadaja wlasny smak, podkreslony jedynie sola i odrobina czosnku.
Kazdy kawalek miesa, serwowany na swiezej podsmazonej buleczce razem z figami, równiez z okolic, jest doskonala przekaska na kazda okazje.
Do tego dobre hiszpanskie wino... Takie jedzenie uzaleznia bardzo szybko :)
- 2 zabki czosnku
- 400 g poledwicy
- sól morska
- swiezy, czarny mielony pieprz
- 2 lyzki oliwy z oliwek
- 1 lyzka oleju
- 8 suszonych fig
- 5 kromek bulki lub bagietki
Z ogromnej ilosci tapas wybralam bardzo proste, których przygotowanie trwa jednak stosunkowo dlugo, ale tylko dlatego, ze mieso jest marynowane cala noc. Wszystkie skladniki pochodza z Majorki i to jest gwarancja niepowtarzalnego smaku.
Poledwica z miejscowej wieprzowiny. gdzie zwierzeta zyja w naturalnych warunkach i odzywija sie naturalnymi produktami, glównie zoledziami, oliwa z miejscowych oliwek i czosnek , który rosnie w kazdym ogrodzie. Dzieki takiej naturalnej marynacie, mieso po kilku godzinach nabiera niepowtarzalnego smaku.
Kuchnia hiszpanska znana jest z tego, ze nie uzywa sie duzo przypraw, ale nie jest to konieczne, gdyz same produkty sa wystraczajaco aromatyczne i posiadaja wlasny smak, podkreslony jedynie sola i odrobina czosnku.
Kazdy kawalek miesa, serwowany na swiezej podsmazonej buleczce razem z figami, równiez z okolic, jest doskonala przekaska na kazda okazje.
Do tego dobre hiszpanskie wino... Takie jedzenie uzaleznia bardzo szybko :)
Dokladny przepis tutaj: TUTAJ
