Domowe szwedzkie klopsiki

Kuchnia szwedzka jest w Polsce stosunkowo mało znana, ale każdy, kto kiedykolwiek był w Szwecji lub w restauracji w znanym szwedzkim sklepie meblowym, miał okazję spróbować szwedzką potrawę narodową köttbullar. Köttbullar to tradycyjne szwedzkie smażone klopsiki, podawane zazwyczaj z dżemem z żurawiny, sosem śmietanowym oraz gotowanymi ziemniakami lub puree. Mój przepis opiera się na starej, tradycyjnej recepturze, którą poznałam w Szwecji, drobne zmiany dotyczą głównie składników – zamiast ziemniaków użyłam makaronu, który podobnie jak ziemniaki również doskonale komponuje się z klopsikami i specjalnym sosem.

Składniki dla 4 osób:

Klopsiki:

• 1 cebula
• 4 łyżki bułki tartej
• 100 ml śmietany
• 1 łyżeczka musztardy
• 1 jajko
• 500 g mieszanego mięsa mielonego 
• sól, pieprz
• 4 łyżki oleju roślinnego
• 2 łyżki masła

Sos:

• 300 ml bulionu wołowego
• 100 ml białego wina
• 1 łyżeczka sosu sojowego
• 1 łyżka żurawiny
• 1 liść laurowy
• 100 ml śmietany
• 1 pojemnik śmietany crème fraîche
• 1,5 łyżeczki mąki ziemniaczanej
• sól, pieprz
• gałka muszkatołowa

Przygotowac w duzej misce mieso mielone. Do innej miski wsypac bulke tarta, wlac smietane i dodac jajko.

Dodac musztarde i drobno starta cebule. Wszystko wymieszac, doprawic sola i pieprzem i dodac do miesa mielonego. Wyrobic  wszystkie skladniki na luzna mase.

Zwilzyc dlonie i uformowac kulki wielkosci orzecha wloskiego. Aby byly tej samej wielkosci najlepiej uzyc lyzki do lodów. Rozgrzac olej roslinny na duzym ogniu i smazyc klopsiki przez 3–4 minuty, az beda zlocistobrazowe ze wszystkich stron. Na koniec dodac kawalek masla do oleju.

Wyjac klopsiki z patelni i trzymac w cieplym piekarniku, aby doszly. Do goracej patelni gdzie smazylismy klopsiki wlac bulion i zagotowac.

Dodac biale wino i sos sojowy, zmniejszyc ogien i dodac smietane.

Nastepnie dodac do sosu lisc laurowy i zurawine. Gotowac na wolnym ogniu przez 2–3 minuty i na koniec dodac cremé fraîche.  Wymieszac make ziemniaczana z odrobina wody lub bulionu i zagescic sos. Doprawic sola, pieprzem i galka muszkatolowa. Wlozyc klopsiki do sosu i gotowac je przez chwile na wolnym ogniu.

W miedzyczasie ugotowac makaron, ulozyc na talerzu, dodac klopsiki i polac sosem. 

Udekorowac zurawina i np. natka pietruszki.

6 DRUKUJ PRZEPIS

Przepis Dnia na Smakerze  06.04.2025  TUTAJ

Cienka granica między fast foodem a sprzedażą uliczną

 

Pierwszy kwartal tego roku stal pod znakiem podrózy do krajów w róznych strefach klimatycznych i czasowych, po których dopiero teraz dochodze pomalu do siebie. Nie mialam wiec dotychczas specjalnej motywacji, aby zajac sie moim blogiem, co nie znaczy, ze tematy kulinarne zeszly na drugi plan. Zanim jednak powróce do moich przepisów, odejde troche od zasad mojego bloga i postaram sie w skrócie zajac tematem, który u kazdego, kto preferuje zdrowa zywnosc  powoduje najczesciej negatywne skojarzenia. Fast food. 

Poniewaz zyjemy w swiecie wizualnym, mysle, ze zdjecia beda najlepszym przykladem tego, ze fast food nie musi zawsze byc synonimem niezdrowych nawyków zywieniowych, a granica miedzy jednym a drugim jest czasami bardzo cienka. Przykladem moich rozwazan jest Nowy Jork, ale równie dobrze moze to byc Gdansk, Koluszki albo Wólka Kosowska (choc oczywiscie róznia sie one mozliwosciami i iloscia placówek gastronomicznych). W Nowym Jorku fast food jest dostepny w lokalach znanych sieci, ale równiez na ulicy. Typowe kolorowe budki zna pewnie kazdy, jesli nie z wlasnego doswiadczenia to co najmniej z filmów. Osobiscie nigdy nie kupowalam tam jedzenia, choc z zainteresowaniem sledzilam ich asortyment. Oprócz klasycznego fast foodu typu hot dog, hamburger itd. oferuja tam sporo dan kuchni meksykanskiej, zauwazylam tam równiez sporo produktów halal. Sama jak wspomnialam nie korzystam z tego typu mozliwosci, choc wlasnie takie budki sa dokladnym odzwierciedleniem slowa "fast" (szybki) i kusza nieraz w sytuacji, gdy jestem glodna ale mam malo  czasu 

Sprzedaz uliczna to sa równiez male lokale, które w zasadzie posiadaja 2-3 stoliki, ewentualnie kilka stolików na zewnatrz, a produkty mozna kupic zarówno w srodku jak i w oknie wychodzacym na ulice. 

Mam kilka takich ulubionych miejsc, glównie sa to punkty sprzedazy bajgli, które w NJ sa wyjatkowo smaczne. Sklepy te sa oblegane szczególnie rano w porze sniadanie, ale równiez w poludnie, w czasie lunchu. Choc w zasadzie kanapke z bajgla trzeba zaliczyc do fast foodu, róznorodnosc asortymentu sprawia, ze mozna wybrac rzeczy zdrowe. I tak istnieja bajgle bezglutenowe, z maki wieloziarnistej, orkiszowej a nawet bajgle typu pumpernikiel. Nadzienie takiej kanapki moze byc slodkie lub wytrawne. Najpopularniejsze sa nadzienia twarogowe - na slodko oczywiscie glównie z owocami, a wytrawne to cala gama róznych warzyw i ziól. Niezwykle popularne sa równiez bajgle z lososiem jak i róznymi salatkami, pastami i oczywiscie z humusem. Najbardziej "egzotyczne" polaczenia, które dotychczas spotkalam to ser smietankowy z bekonem i syropem klonowym albo tofu z cynamonem, orzechami wloskimi i rodzynkami. Wszystkie skladniki sa produkowane i przygotowywane na miejscu i kazda kanapka jest robiona na oczach klienta.

Musze przyznac, ze wiele takich polaczen smakowych wprowadzilam do mojej kuchni, ale równiez czesto korzystam z mozliwosci zakupu gotowej kanapki.

Istnieja tez lokale specjalizujace sie w przygotowaniu swiezych salatek, surówek lub prostych dan. W niektórych mozna tylko odebrac osobiscie zamówiona potrawe, inne dostarczaja je równiez do domu.

Mam taki ulubiony lokal, który przyrzadza salatki wedlug mojego zamówienia na okreslona godzine, musze je wprawdzie odebrac osobiscie, ale wykorzystuje ten czas na wyjscie z psem, albo po prostu wracajac do domu zamawiam bedac jeszcze w drodze  i potrawa jest przyrzadzona na okreslona przeze mnie godzine. Tutaj istnieja tez mozliwosci zamównienia potraw wegetarianskich lub weganskich, bezglutenowych itd.

Trzeci rodzaj gastronomii, to cos juz na pograniczu fast foodu, czyli lokale, gdzie mozna kupic swiezo wycisniete soki warzywne, owocowe lub inne mieszanki. Wprawdzie robie je prawie codziennie w domu, ale nieraz brakuje mi jakiegos swiezego skladnika, albo po prostu czasu i wtedy zamawiam sok wedlug mojego przepisu, albo wybieram cos z ich wlasnego asortymentu. Tutaj tez wszystko powstaje na moich oczach, albo jest robione bezposrednio przed dostarczeniem.

Mysle, ze tego typu lokale istnieja juz we wszystkich duzych miastach i sa tez np. doskonalym przykladem dla ludzi planujacych zalozenie wlasnego biznesu. 

Ja jako klientka juz wielokrotnie inspirowalam sie potrawami, które tam kupowlam i weszly one na stale do mojej kuchni i te inspracje zmotywowaly mnie do tego, aby oprócz tego bloga zalozyc równiez fotograficzny blog kulinarno-podrózniczy, gdzie zdjecia sa inspiracja dla wielu osób aby wprowadzic niektóre z tych propozycji do wlasnej kuchni.

Zdjecia powstaly na przestrzeni roku i nie zawsze w celu uzycia ich w blogu, ale staralam sie wybrac z nich najbardziej adekwatne do tresci tego artykulu.

Drobiowy cordon bleu z warzywnymi frytkami

Cordon bleu to jedno z niewielu dań szwajcarskich znanych na całym świecie. Moja propozycja nieco różni się od oryginału, ponieważ zamiast cielęciny użyłam piersi z kurczaka, poza tym  użyłam również innych składników oprócz klasycznego nadzienia z szynki i sera. Jako dodatek wybrałam domowy dip i frytki warzywne, zrobione nie tylko z ziemniaków, ale także z innych warzyw. Danie nie jest skomplikowane i nie wymaga zbyt wiele czasu.

 

Składniki dla 4 osób:

Frytki:

• 4 duże, woskowe ziemniaki
• 4 kolorowe marchewki
• 2 pasternaki
• 1 łyżeczka papryki w proszku
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• 1 łyżka mąki ziemniaczanej
• sól, pieprz

Kurczak cordon bleu:

• 4 piersi z kurczaka
• 4 plasterki gotowanej szynki
• 4 plasterki sera górskiego
• 4 łyżki mąki
• 2 jajka
• 50 g mąki panko
• 50 g bułki tartej
• 1 łyżeczka ziół śródziemnomorskich
• 1 łyżeczka papryki w proszku
• sól, pieprz
• neutralny olej

Alternatywne nadzienia:

• 2 świeże figi
• 0,5 rolki lekko dojrzałego miękkiego sera koziego
• 2 marynowane karczochy
• 50 g sera pleśniowego

Domowy dip:

• 4 ogórki konserwowe
• 0,25 pęczka szczypiorku
• 0,25 pęczka koperku
• 1 jogurt
• 4 łyżki majonezu
• 1 łyżeczka musztardy
• sól, pieprz

Przygotowac frytki. Rozgrzac piekarnik do 220° C (góra/dól). Ziemniaki i warzywa umyc, obrac i pokroic na frytki o grubosci palca. Wlozyc do miski, dodac papryke, sól, pieprz, oliwe z oliwek i make ziemniaczana. Dokladnie wymieszac frytki z przyprawami. Wylozyc blache papierem do pieczenia i rozlozyc na niej frytki. Piec w piekarniku przez ok. 30 minut, az beda chrupiace.

Przygotowac mieso i nadzienie.

Oczyscic piersi kurczaka, usunac sciegna i skóre. Grubsze okazy lekko splaszczyc. Za pomoca dlugiego, ostrego noza zrobic kieszonke w miesie, ale nie przecinac go do konca.

Posolic zewnetrzna i wewnetrzna strone piersi. Szynke i ser górski zlozyc lub pociac na kawalki wielkosci kieszonek i wlozyc je do nich. Scisnac dwie czesci lub spiac wykalaczkami.   

Kto chce moze nadziac mieso innymi skladnikami, np. serem plesniowym i marynowanymi karczochami lub miekkim kozim serem i swiezymi figami. Tutaj fantazja nie zna granic.

Przygotowac panierke. Roztrzepac jajka i dodac do nich odrobine papryki w proszku, ziól sródziemnomorskich, pieprzu i soli. Do oddzielnych misek wsypac make i mieszanke panko z bulka tarta.

Obtoczyc piersi w mace, nastepnie zanurzyc w mieszance jajecznej i na koniec obtoczyc w bulce tartej i lekko ja docisnac.

Smazyc piersi powoli na srednim ogniu az do uzyskania zlotego koloru (ok. 8 minut). Na ostatnie 2 minuty dodac do oliwy odrobine masla. Odsaczyc piersi na papierowym reczniku.

Na koniec przygotowac dip. Ogórki pokroic w drobna kostke. Ziola dokladnie umyc, osuszyc i posiekac. Umiescic przygotowane skladniki w misce, dodac jogurt i majonez a nastepnie wszystko wymieszac. Doprawic dwoma rodzajami musztardy, sola, pieprzem i odrobina wody ogórkowej.

Nalozyc piersi, frytki i dip na talerze i udekorowac listkami pietruszki lub koperkiem wedlug uznania.

  6  DRUKUJ PRZEPIS

Szwedzka zapiekanka ziemniaczana

Janssons frestelse czyli zapiekanka, której nie można się oprzeć (a przynajmniej symboliczny Jansson nie może się jej oprzeć). Ja również, więc często gości ma naszym stole. Jest to proste i szybkie danie, którego sekret tkwi w anchois, najlepiej skandynawskich. Nadają one potrawie charakterystycznego smaku i aromatu. Tradycyjnie podaje się ją z gotowanymi jajkami i wędzonym łososiem w sosie miodowo-musztardowym. 

Składniki na 4 osoby:

Zapiekanka:

• 1 kg ziemniaków woskowych
• 4 cebule
• 1 łyżka masła
• 20 filetów z sardeli skandynawskiej (skandynawskie anchois)
• 800 ml śmietany
• 200 ml mleka
• pieprz, gałka muszkatołowa
• 50 g bułki tartej

Sos miodowo-musztardowy i dodatki:

• 4 łyżki słodkiej musztardy
• 2 łyżki średnio ostrej musztardy
• 1,5 łyżeczki miodu akacjowego
• 1 łyżka posiekanego koperku
• 8 plastrów wędzonego łososia
• 8 jajek
• kilka gałązek koperku

Na poczatek wazna uwaga. Do zapiekanki najlepiej uzyc skandynawskich sardeli. Nie dlatego, ze jest to skandynawska potrawa, tylko dlatego, ze sa one znacznie lagodniejsze niz marynowane, mocno solone filety anchois z kuchni sródziemnomorskiej. Szwedzkie sardele (Appetitsild) można kupic w polskich supermarketach w dziale konserw rybnych albo w internecie:

np. TUTAJ albo TUTAJ

Jeśli uzywamy zwyklych anchois,  nalezy zmniejszyc ich ilosc o polowe, dokladnie umyc filety i pokroic je na male kawalki.

Obrac ziemniaki i pokroic w slupki, cebule przekroic na pól i pokroic w cienkie paski. Rozpuscic maslo w duzym rondlu i podsmazyc cebule na srednim ogniu 3–4 minuty, nastepnie wlac smietane i mleko.

Wyjac filety anchois z solanki i odsaczyc na papierze kuchennym. Pokroic 2 filety na male kawalki i dodac je do garnka z cebula, doprawic galka muszkatolowa i pieprzem. Nastepnie dodac do cebuli pokrojone w slupki ziemniaki, wymieszac, doprowadzic do wrzenia i podgrzewac na srednim ogniu przez 4–5 minut az masa lekko zgestnieje.

Posmarowac maslem sredniej wielkosci naczynie zaroodporne  i posypac bulka tarta. Wlac polowe masy ziemniaczanej i rozlozyc polowe anchois na wierzchu, nastepnie dodac reszte ziemniaków, ulozyc na nich reszte anchois i posypac bulka tarta. Piec przez ok. 45 minut w temp. 180° C (góra/dól).  Ziemniaki powinny byc miekkie, a wierzch chrupiacy. Po upieczeniu odstawic na 10 minut.

W miedzyczasie zrobic sos. Wymieszac musztarde i miód w misce i  dodac drobno posiekany koperek. Jajka gotowac przez 7–8 minut na pólmiekko.

Porcje zapiekanki ulozyc na talerzu, dodac jajko przekrojone na pól i kilka plastrów wedzonego lososia. Polac sosem musztardowym i udekorowac galazkami koperku.

6 DRUKUJ PRZEPIS

Prosty i szybki piernik z musem czekoladowym

Idealne ciasto nie tylko na święta. Prosty i szybki piernik według przepisu mojej babci, wzbogacony czekoladowym ganaszem, tym razem nie w formie polewy, a musu czekoladowego, który nadaje piernikowi dodatkowej lekkości.

Składniki na 10 sztuk:

Piernik:

• 125 g masła
• 125 g cukru
• 125 g syropu z buraków cukrowych
• szczypta soli
• 0,5 opakowania przyprawy do piernika
• 70 ml mleka
• 2 jajka
• 250 g mąki
• 0,5 opakowania proszku do pieczenia
• 0,5 łyżeczki sody oczyszczonej

Krem czekoladowy (ganasz)

• 200 g gorzkiej czekolady
• 200 ml śmietany
• wiórki czekoladowe
• prażone orzechy laskowe

Maslo rozpuscic na srednim ogniu, dodac cukier, syrop z buraków cukrowych, przyprawe piernikowa oraz sól i mieszac trzepaczka, az wszystkie skladniki dobrze sie polacza - wtedy zdjac mieszanine z ognia i dodac zimne mleko a nastepnie wbijac jajka do letniej mieszanki i wszystko dobrze wymieszac.

Do innej miski wsypac make, proszek do pieczenia, sode oczyszczona. Wszystko wymieszac i dodac przygotowana mase piernikowa.

Wszystkie skladniki tak dlugo mieszac, az beda mialy odpowiednia konsystencje. Rozgrzac piekarnik do 175° C (góra/dół). Kwadratowa forme do pieczenia wylozyc papierem do pieczenia (alternatywnie mozna uzyc tortownicy). Wlac ciasto (3-4 cm wysokosci) i wygladzic. Piec na srodkowej szynie przez ok. 30 minut. 

Wczesniej przygotowac ganasz - najlepiej dzien wczesniej.

Posiekac gorzka czekolade. W rondelku podgrzac śmietanke (nie dopuscic do wrzenia!) i zalac nia posiekana czekolade. Odstawic na chwile a nastepnie wymieszac na gladka mase. Pozostawic do ostygniecia w lodówce na co najmniej 3 godziny – najlepiej na cala noc. Ostudzona mase czekoladowa ubic mikserem recznym, az uzyska konsystencje przypominajaca mus.

Upieczony piernik calkowicie ostudzic i schlodzone ciasto pokroic na porcje. Kawalki ulozyc na talerzach, napelnic musem czekoladowym rekaw cukierniczy z końcówka w ksztalcie gwiazdki i wycisnac go na ciasto w ksztalcie fali lub kropek. Udekorowac wiórkami czekolady i prazonymi orzechami laskowymi.

Moje ostanie 3 przepisy doskonale komponuja sie smakowo i wizualnie i sa niekonwencjonalna propozycja na 3-daniowe proste, szybkie, lekkostrawne i smaczne menu swiateczne.

6 DRUKUJ PRZEPIS