Szwedzka zapiekanka ziemniaczana

Janssons frestelse czyli zapiekanka, której nie można się oprzeć (a przynajmniej symboliczny Jansson nie może się jej oprzeć). Ja również, więc często gości ma naszym stole. Jest to proste i szybkie danie, którego sekret tkwi w anchois, najlepiej skandynawskich. Nadają one potrawie charakterystycznego smaku i aromatu. Tradycyjnie podaje się ją z gotowanymi jajkami i wędzonym łososiem w sosie miodowo-musztardowym. 

Składniki na 4 osoby:

Zapiekanka:

• 1 kg ziemniaków woskowych
• 4 cebule
• 1 łyżka masła
• 20 filetów z sardeli skandynawskiej (skandynawskie anchois)
• 800 ml śmietany
• 200 ml mleka
• pieprz, gałka muszkatołowa
• 50 g bułki tartej

Sos miodowo-musztardowy i dodatki:

• 4 łyżki słodkiej musztardy
• 2 łyżki średnio ostrej musztardy
• 1,5 łyżeczki miodu akacjowego
• 1 łyżka posiekanego koperku
• 8 plastrów wędzonego łososia
• 8 jajek
• kilka gałązek koperku

Na poczatek wazna uwaga. Do zapiekanki najlepiej uzyc skandynawskich sardeli. Nie dlatego, ze jest to skandynawska potrawa, tylko dlatego, ze sa one znacznie lagodniejsze niz marynowane, mocno solone filety anchois z kuchni sródziemnomorskiej. Szwedzkie sardele (Appetitsild) można kupic w polskich supermarketach w dziale konserw rybnych albo w internecie:

np. TUTAJ albo TUTAJ

Jeśli uzywamy zwyklych anchois,  nalezy zmniejszyc ich ilosc o polowe, dokladnie umyc filety i pokroic je na male kawalki.

Obrac ziemniaki i pokroic w slupki, cebule przekroic na pól i pokroic w cienkie paski. Rozpuscic maslo w duzym rondlu i podsmazyc cebule na srednim ogniu 3–4 minuty, nastepnie wlac smietane i mleko.

Wyjac filety anchois z solanki i odsaczyc na papierze kuchennym. Pokroic 2 filety na male kawalki i dodac je do garnka z cebula, doprawic galka muszkatolowa i pieprzem. Nastepnie dodac do cebuli pokrojone w slupki ziemniaki, wymieszac, doprowadzic do wrzenia i podgrzewac na srednim ogniu przez 4–5 minut az masa lekko zgestnieje.

Posmarowac maslem sredniej wielkosci naczynie zaroodporne  i posypac bulka tarta. Wlac polowe masy ziemniaczanej i rozlozyc polowe anchois na wierzchu, nastepnie dodac reszte ziemniaków, ulozyc na nich reszte anchois i posypac bulka tarta. Piec przez ok. 45 minut w temp. 180° C (góra/dól).  Ziemniaki powinny byc miekkie, a wierzch chrupiacy. Po upieczeniu odstawic na 10 minut.

W miedzyczasie zrobic sos. Wymieszac musztarde i miód w misce i  dodac drobno posiekany koperek. Jajka gotowac przez 7–8 minut na pólmiekko.

Porcje zapiekanki ulozyc na talerzu, dodac jajko przekrojone na pól i kilka plastrów wedzonego lososia. Polac sosem musztardowym i udekorowac galazkami koperku.

6 DRUKUJ PRZEPIS

Prosty i szybki piernik z musem czekoladowym

Idealne ciasto nie tylko na święta. Prosty i szybki piernik według przepisu mojej babci, wzbogacony czekoladowym ganaszem, tym razem nie w formie polewy, a musu czekoladowego, który nadaje piernikowi dodatkowej lekkości.

Składniki na 10 sztuk:

Piernik:

• 125 g masła
• 125 g cukru
• 125 g syropu z buraków cukrowych
• szczypta soli
• 0,5 opakowania przyprawy do piernika
• 70 ml mleka
• 2 jajka
• 250 g mąki
• 0,5 opakowania proszku do pieczenia
• 0,5 łyżeczki sody oczyszczonej

Krem czekoladowy (ganasz)

• 200 g gorzkiej czekolady
• 200 ml śmietany
• wiórki czekoladowe
• prażone orzechy laskowe

Maslo rozpuscic na srednim ogniu, dodac cukier, syrop z buraków cukrowych, przyprawe piernikowa oraz sól i mieszac trzepaczka, az wszystkie skladniki dobrze sie polacza - wtedy zdjac mieszanine z ognia i dodac zimne mleko a nastepnie wbijac jajka do letniej mieszanki i wszystko dobrze wymieszac.

Do innej miski wsypac make, proszek do pieczenia, sode oczyszczona. Wszystko wymieszac i dodac przygotowana mase piernikowa.

Wszystkie skladniki tak dlugo mieszac, az beda mialy odpowiednia konsystencje. Rozgrzac piekarnik do 175° C (góra/dół). Kwadratowa forme do pieczenia wylozyc papierem do pieczenia (alternatywnie mozna uzyc tortownicy). Wlac ciasto (3-4 cm wysokosci) i wygladzic. Piec na srodkowej szynie przez ok. 30 minut. 

Wczesniej przygotowac ganasz - najlepiej dzien wczesniej.

Posiekac gorzka czekolade. W rondelku podgrzac śmietanke (nie dopuscic do wrzenia!) i zalac nia posiekana czekolade. Odstawic na chwile a nastepnie wymieszac na gladka mase. Pozostawic do ostygniecia w lodówce na co najmniej 3 godziny – najlepiej na cala noc. Ostudzona mase czekoladowa ubic mikserem recznym, az uzyska konsystencje przypominajaca mus.

Upieczony piernik calkowicie ostudzic i schlodzone ciasto pokroic na porcje. Kawalki ulozyc na talerzach, napelnic musem czekoladowym rekaw cukierniczy z końcówka w ksztalcie gwiazdki i wycisnac go na ciasto w ksztalcie fali lub kropek. Udekorowac wiórkami czekolady i prazonymi orzechami laskowymi.

Moje ostanie 3 przepisy doskonale komponuja sie smakowo i wizualnie i sa niekonwencjonalna propozycja na 3-daniowe proste, szybkie, lekkostrawne i smaczne menu swiateczne.

6 DRUKUJ PRZEPIS

Francuskie ciasto z grzybami i dynią

To okrągłe francuskie ciasto przypomina ciasto galette des rois, które przygotowuje się na święto Trzech Króli w północnej części Francji. Tradycyjnie zdobione jest spiralnymi liniami narysowanymi od góry na zewnątrz czubkiem noża i ząbkowaną krawędzią. Jego nadzienie często składa się z kremu ze słodkich migdałów, ale może to być również pikantne ciasto z nadzieniem warzywnym, mięsnym lub serowym. Moje ciasto ma nadzienie dyniowo-grzybowe.

Składniki dla 4 osób:

• 300 g dyni hokkaido
• 600 g dyni piżmowej
• trochę oliwy z oliwek
• 200 g pieczarek albo boczniaków
• 1cebula
• 2 ząbki czosnku
• 50 g szpinaku
• 1 łyżka masła
• 2 łyżki mąki
• 100 ml mleka
• 100 g sera pleśniowego, najlepiej gorgonzola
• 1 łyżeczka świeżego tymianku
• 0,5 łyżeczki startej gałki muszkatołowej
• sól, pieprz
• w razie potrzeby: bułka tarta
• 2 płaty ciasta francuskiego
• 1 jajko
• trochę śmietanki

Najpierw przygotowac dynie - rozgrzac piekarnik do 200° C (góra/dół). Dynie pizmowa oczyscic i zawinac w folie aluminiowa. Hokkaido równiez oczyscic, usunac nasiona i pokroic w gruba kostke razem ze skórka. Kostki dyni ulozyc na blasze do pieczenia, skropic oliwa i doprawic sola i pieprzem. Dodac zawinieta dynie pizmowa i piec obie w piekarniku. Wyjac kostki hokkaido z piekarnika po około 20-25 minutach. Powinny byc lekko zarumienione i miekkie. Przygotowanie dyni pizmowej zajmuje ok. 45 minut. Powinna byc równiez miekka. Upieczone dynie ostudzic.

Oczyscic i pokroic grzyby. Obrac czosnek i cebule i pokroic w drobna kostke, szpinak umyc i osuszyc. Na patelni rozgrzac masło i smazyc na nim cebule i czosnek, az beda przezroczyste. Dodac grzyby i smazyc na srednim ogniu, az plyn odparuje. Nastepnie oprószyc maka, wymieszac i wlac mleko. Calosc krótko zagotowac i mieszac, az masa zgestnieje.

Dodac kostki dyni hokkaido i szpinak. Calosc wymieszac i doprawic tymiankiem, galka muszkatolowa, sola i pieprzem.

Na koniec dodac ser plesniowy. Jesli nadzienie bedzie zbyt mokre, dodac troche bulki tartej.

Srednia miske (srednica ok. 20 cm) wylozyc folia spozywcza. Dynię pizmowa pokroic w cienkie plasterki i wylozyc nimi miske. Rozlozyc plasterki tak, aby utworzyly zamknieta powierzchnie. Dodac nadzienie, wygładzic powierzchnie i wstawic do lodówki az dobrze ostygnie.

Pierwszy plat ciasta francuskiego ulozyc na blaszce wylozonej papierem do pieczenia. Wyciac kolo o srednicy ok. 25 cm. Ulozyc na nim miske ze stezonym nadzieniem pozostawiajac ok. 2 cm wolnego brzegu, nastepnie szybko usunac miske i folie spozywcza. Z drugiego plata ciasta wyciac nieco wieksze kolo (ok. 27 cm) i przykryc nim nadzienie.

Brzegi posmarowac odrobina zóltka i docisnac je widelcem lub palcami. Mieszanka reszty jajka i odrobiny smietany posmarowac powierzchnie kopuly i za pomocą ostrego noza ostroznie wyrzezbic wzory od srodka do krawedzi, nie przecinajac ciasta. Na koniec zrobic maly otwór w srodku, aby para z nadzienia miala ujscie, a ciasto nie peklo podczas pieczenia.

Piec w piekarniku nagrzanym do 175° C (góra/dól) na najnizszej pólce przez 30-40 minut, az ciasto bedzie zlociste. Lekko ostudzone ciasto pokroic na kawalki i podac z zielona salata lub sosem ziolowym. Zamiast dyni mozemy uzyc do ciasta batatów lub pieczonego pasternaka.

6 DRUKUJ PRZEPIS

Zupa z topinamburu i ziemniaków z grzankami truflowymi

Topinambur nadaje tej kremowej zupie lekko słodkiego, orzechowego smaku, pod warunkiem, że użyjemy do niej specjalnie przygotowanego domowego bulionu. który stanowi idealną bazę dla aromatu świeżych plasterków trufli i chrupiących grzanek. Mimo wysokiej ceny polecam użyć świeżych trufli – nawet minimalna ilość (około 7g ) wystarczy, aby nadać zupie wyjątkowego smaku i aromatu.

Składniki na 6 osób:

Domowy bulion warzywny:

• 3 marchewki
• 2 cebule
• 1 łodyga pora
• 3 łodygi selera naciowego
• 1 korzeń pietruszki
• 0,25 główki selera
• 1 pasternak
• garść pieczarek
• pęczek pietruszki
• 2 liście laurowe
• 5 ziaren czarnego pieprzu
• 1 gwiazdka anyżu
• 2,5 l wody
• 1 łyżeczka soli

Zupa z topinamburu i ziemniaków:

• 600 g topinamburu
• 200 g ziemniaków
• 1 łyżka oliwy z oliwek
• 1 cebula
• 1 ząbek czosnku
• 1,5 l domowego bulionu warzywnego
• 200 ml śmietany
• 1 kropla soku z cytryny
• sól, pieprz

Truflowe grzanki:

• 0,5 opakowania białego chleba lub tostów
• 3 łyżki masła
• szczypta płatków soli morskiej
• 2 łyżki oliwy truflowej
• 7 g świeżej czarnej trufli zimowej lub prażonych orzechów włoskich
• kilka igieł rozmarynu lub listków tymianku

Warzywa dokładnie oczyscic i pokroic w grubsza kostke, uzyc takze lupin cebuli. Przygotowane skladniki wraz z przyprawami wlozyc do duzego garnka i zalac zimna woda. Calosc zagotowac, po czym zmniejszyc ogien i gotowac bulion na wolnym ogniu przez co najmniej godzine albo dluzej a nastepnie przecedzic.

Obrac topinambur i ziemniaki i pokroic je w kostke tej samej wielkosci, cebule i czosnek pokroic w drobna kostke. W duzym garnku rozgrzac oliwe z oliwek i najpierw krótko podsmazyc ziemniaki i topinambur, a nastepnie dodac cebule i czosnek i lekko podsmazyc.

Wlac bulion do ziemniaków i gotowac na srednim ogniu przez 20-25 minut, az warzywa beda miekkie. Zupe zmiksowac, ponownie podgrzac, dodac smietane, doprawic sola, pieprzem i sokiem z cytryny.

Biale pieczywo pokroic w drobna kostke i smazyc na masle na srednim ogniu do uzyskania zlotego koloru. Na koniec doprawic  odrobina platków soli i wlac oliwe truflowa. Grzanki przelozyc na sito i poczekac, az odciekna.

Zupe udekorowac grzankami,  posypac iglami rozmarynu, listkami tymianku lub posiekana natka pietruszki. Opcjonalnie udekorowac kilkoma plasterkami startej trufli zimowej lub prazonymi posiekanymi orzechami wloskimi i skropic odrobina oliwy truflowej.

6 DRUKUJ PRZEPIS

Przepis Dnia na Smakerze  06.01.2025  TUTAJ

Czerwone gołąbki z białym sosem cebulowym

Nieco inna wersja gołąbków - zarówno pod względem koloru jak i smaku. Gołąbki z czerwonej kapusty są bez ryżu i ten fakt podkreśla szczególny smak mięsa, a sos nie jest na bazie pomidorów, ale cebuli, co nadaje mu ładnego białego koloru.

Składniki na gołąbki:

• 1 czerwona kapusta
• 500 g mieszanego mięsa mielonego
• 1 cebula
• 1 ząbek czosnku
• 1 jajko
• 1 czerstwa bułka
• 1 łyżeczka musztardy
• sól, pieprz
• 1 łyżeczka słodkiej papryki w proszku
• 3 gałązki majeranku lub 1 łyżka suszonego majeranku
• 200 ml bulionu wołowego, cielęcego lub drobiowego
• olej roślinny

Składniki na sos:

• 3 średnie cebule
• 30 g masła
• 30 g mąki
• 500 ml mleka
• 1 liść laurowy
• szczypta gałki muszkatołowej
• sól, pieprz

Liscie kapusty blanszować przez 2-3 minuty. Cebule i czosnek pokroic w drobna kostke. Bulke lekko pokruszyc i namoczyc w wodzie. Oczyscic i posiekac majeranek. Przygotowane skladniki wlozyc do miski z miesem mielonym.

Dodac jajko, musztarde, papryke w proszku, sól i pieprz i wszystko dokladnie wymieszac. 

Uformowac golabki. Rozgrzac olej na duzej patelni i podsmazyc golabki z obu stron. Wlać bulion wolowy (ok. 1-2 cm wysokosci). Dusic pod przykryciem i na srednim ogniu przez 30-40 minut, od czasu do czasu sprawdzajac, czy w patelni jest wystarczajaca ilosc plynu.

Cebule pokroic w kostke i dusic na masle na srednim ogniu przez ok. 10-15 minut. Cebula w zadnym wypadku nie powinna sciemniec. Dodac make, dobrze wymieszac z cebula i smazyc przez 2-3 minuty. Stopniowo dodawac mleko, caly czas mieszajac, aby nie powstaly grudki. Dodac lisc laurowy i gotowac na srednim ogniu, ciagle mieszajac, az sos zgestnieje. Doprawic galka muszkatolowa, sola i pieprzem. Nastepnie usunac lisc laurowy i zmiksowac sos blenderem, az bedzie gladki i kremowy.

Golabki podawac z bialym sosem i ziemniakami.

6 DRUKUJ PRZEPIS

Pikantne paluszki z ciasta francuskiego

Chrupiące, pikantne paluszki są idealną przekąską – i to nie tylko na imprezę. Tym razem wybrałam jako nadzienie bekon i ser, ale można je też nadziać szynką i serem, samym serem lub posypać sezamem, ziołami lub gruboziarnistą solą. Tutaj fantazja nie zna granic.

Składniki na 9 paluszków:

• 1 opakowanie (275 g) ciasta francuskiego
• 1 łyżeczka słodkiej papryki
• 50 g startego sera
• 5 plastrów bekonu
• 2 żółtka
• 100 g ziołowego twarogu

Rozlozyc ciasto francuskie i przekroic je w poprzek na pól. Posypac jedna polówke papryka i serem. Plastry bekonu ulozyc obok siebie na serze, a nastepnie przykryc je drugim platem ciasta francuskiego. Za pomoca ostrego noza pokroic ciasto na 9 pasków o grubosci ok. 2 cm.

Rozlozyc paski na blasze do pieczenia, zachowujac niewielkie odstepy miedzy nimi i skrecic je kilkakrotnie.

Zóltka wymieszac z odrobina wody i posmarowac nimi paluszki. Piec w nagrzanym piekarniku (200° C termoobieg) ok. 15 minut, az ciasto bedzie zlociste i chrupiace.

Podawac z ziolowym twarogiem.

6 DRUKUJ PRZEPIS

Jajka po benedyktyńsku

Jajka po benedyktyńsku (Eggs Benedict) to danie śniadaniowe wywodzące się z kuchni Stanów Zjednoczonych, które składa się z jajek w koszulce na grzance, z plasterkiem smażonej gotowanej szynki lub boczku i z sosem holenderskim. Istnieją dwie wersje historii pochodzenia tego dania, jednak niezależnie od tego, czy wersja o restauracji Delmonico's czy o hotelu Waldorf-Astoria jest prawdziwa, faktem jest, że pochodzi ono z Nowego Jorku. Mój przepis to najbardziej klasyczna wersja, z grzankami, smażonym bekonem i domowym sosem holenderskim.

Składniki na 4 porcje:

Domowy sos holenderski:

• 1 cebula
• 1 łyżeczka masła
• 150 g roztopionego masła
• 3 żółtka
• 250 ml białego wytrawnego wina
• 2 łyżki białego octu winnego
• 1 liść laurowy
• 2 gałązki trybuli
• 1 łyżeczka ziaren czarnego pieprzu
• sól, biały pieprz
• pieprz cayenne
• cukier
• sok z cytryny

Jajka w koszulkach:

• 8 jajek
• 1 łyżka octu
• sól

Inne składniki:

• 4 grube kromki białego pieczywa
• 8 plastrów boczku lub 4 plastry wędzonego łososia
• szczypiorek lub natka pietruszki

Zaczynamy od przygotowania redukcji -  skladnika sosu holenderskiego. Obrac cebule i pokroic w cienkie plasterki. Oczyscic trybule. W garnku rozgrzac maslo i podsmazyc cebule, az stanie sie bezbarwna. Dodac biale wino, ocet, lisc laurowy, trybule i ziarna pieprzu. Wszystko zagotowac i zredukowac do 4-5 łyzek (na 4 porcje) plynu, nastepnie przecedzic przez sitko.

Zóltka umiescic w metalowej misce i energicznie ubijac nad kapiela wodna. Miska nie powinna dotykac wody, a woda nie powinna sie gotowac. Stopniowo dodawac redukcje a nastepnie cienkim strumieniem letnie, roztopione maslo, nadal energicznie mieszajac. Ubijanie gladkiej i kremowej masy holenderskiej moze zajac kilka minut.

Na koniec doprawic sola, pieprzem, sokiem z cytryny i pieprzem cayenne i odstawic, ale caly czas trzymac w cieple.

Przygotowac jajka w koszulkach. W duzym garnku zagotowac wode; nie powinna bulgotac. Dodac ocet i odrobine soli. Wbijac jajka pojedynczo do malych misek i najpierw ostroznie wsunac 1 jajko do wody. W idealnym wypadku jajko pozostaje zwarte i twardnieje, ale krawedzie bialka zwykle spływaja. W takim wypadku mozna ostroznie odsunac krawedzie lyzka lub widelcem aby zachować ksztalt jajka.

Gdy jajko wystarczajaco stwardnieje, wsunac do wody kolejne jajko. Jajka gotowac przez 3-4 minuty, az bialka beda twarde, ale zóltka nadal miekkie. Nastepnie wyjac je lyzka cedzakowa i odsaczyc na papierze kuchennym.

Mozna tez utworzyc w wodzie maly wir i wsuwac ostroznie jajka do wody, jedno po drugim.

W tym samym czasie podsmazyc kromki bialego chleba i  bekon. Posiekac szczypiorek lub natke pietruszki.

Ulozyc na tostach chrupiacy bekon, wedzonego lososia lub szynke. Na nich ulozyc po 2 jajka w koszulce i obficie polac je cieplym sosem holenderskim. Udekorowac szczypiorkiem lub natka pietruszki i pieprzem cayenne. Podawac natychmiast.

Istnieja tez inne, równie ciekawe wersje jajek po benedyktynsku:

Jajka Blackstone z bekonem i plasterkami pomidora

Jajka po florencku ze szpinakiem gotowanym na parze zamiast szynki

Jajka Atlantyckie, Jajka Hemingway lub Jajka Royale z lososiem wedzonym zamiast szynki

Huevos Benedict z awokado zamiast szynki i salsa z sosem holenderskim

Jajka Hussarde z sucharkami zamiast grzanek i sosem bordelaise

Jajka Sardou na bazie karczochów i lisci szpinaku z sosem holenderskim

Country Benedict lub Jajka Beauregard z biszkoptem zamiast grzanek,  z cienkim hamburgerem i sosem wiejskim.

6 DRUKUJ PRZEPIS